Nhận thức sâu sắc vai trò của công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, mười năm qua Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh phối hợp với các ngành ký các Chương trình, Quy chế, Quy định để triển khai thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ và nhân dân trọng tâm là ký Quy chế phối hợp giữa HĐND-UBND- ĐOÀN ĐẠI BIỂU QUỐC HỘI và UBMTTQ tỉnh, ký chương trình phối hợp với Sở tư pháp, Thanh tra tỉnh, Hội Luật gia, Đoàn luật sư về việc “Nâng cao hiệu quả công tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật và giải quyết khiếu nại tố cáo ở cơ sở"; Ký chương trình phối hợp với Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy về công tác tuyên truyền và nghiên cứu dư luận xã hội; ký chương trình phối hợp với Sở Tài nguyền & Môi trường và các tổ chức tôn giáo về phong trào toàn dân bảo vệ môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu… Hàng năm Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị xã hội từ tỉnh đến cơ sở phối hợp hiệp thương xây dựng chương trình phối hợp và thống nhất hành động, xác định rõ nhiệm vụ của từng tổ chức nhằm triển khai thực hiện có hiệu quả, đặc biệt là các Chương trình hành động số 144; 190; 18; 56 - CTr/TU của Tỉnh ủy về thực hiện nhiệm vụ chính trị của tỉnh; hướng dẫn công tác Mặt trận tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền gắn với công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, trong cộng đồng dân cư. Trong 10 năm, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh tham mưu cho Tỉnh ủy ban hành gần 30 văn bản về các lĩnh vực Mặt trận chủ trì thực hiện; đặc biệt tham mưu cho Ban Thường vụ Tỉnh ủy ban hành Nghị quyết số 40-NQ/TU ngày 24/5/2021về nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp tỉnh Yên Bái giai đoạn 2021 - 2025. Qua đó hoạt động của MTTQ và các đoàn thể chính trị xã hội đã được nâng lên, nhiều đơn vị, địa phương đã có sáng tạo, đổi mới, cách làm hay, đem lại hiệu quả thiết thực trong đó có công tác đổi mới tuyên truyền giáo dục phổ biến pháp luật.
Ủy ban MTTQ các cấp trong tỉnh đã tích cực, chủ động tham gia công tác xây dựng Luật; chủ trì phối hợp tổ chức lấy ý kiến đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân tham gia góp ý vào các dự thảo, dự án Luật có liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, đến việc xây dựng tổ chức bộ máy nhà nước, chức năng, nhiệm vụ của MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội... tham gia góp ý, xây dựng vào các dự thảo dự án Luật như: Hiến pháp năm 2013, Luật đất đai (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung Luật hôn nhân & gia đình; Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân; Luật Tiếp công dân; Luật thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (sửa đổi); Luật đầu tư công; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế; Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Luật Phòng, chống bạo lực gia đình (sửa đổi), Luật phòng chống tác hại của rượu, bia; Luật MTTQ Việt Nam. Các ý kiến góp ý được Ủy ban MTTQ các cấp tổng hợp, gửi các cơ quan có thẩm quyền tiếp thu, chỉnh sửa cho phù hợp và thông qua việc lấy ý kiến nhân dân góp ý xây dựng văn bản luật cũng đã tạo nên những đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong nhân dân tìm hiểu về các Luật cơ bản để sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật.
Công tác thông tin, tuyên truyền của MTTQ và các tổ chức thành viên thường xuyên Đổi mới, bằng nhiều hình thức đa dạng, như lồng gắn sinh hoạt của các tổ chức đoàn thể, tổ chức báo cáo chuyên đề, hội thảo, tọa đàm, hội thi trực tuyến. Phát huy hiệu quả Trang thông tin Ủy ban MTTQ tỉnh và các tổ chức chính trị xã hội; xây dựng 183 Trang Fanpage trong toàn hệ thống; hàng trăm Nhóm Facebook cộng đồng để kết nối đội ngũ cán bộ MTTQ từ tỉnh đến cơ sở trên mạng xã hội để bắt kịp với xu thế của thời đại công nghệ. Hằng năm đăng tải, chia sẻ trên 1.000 tin, bài tuyên truyền về hoạt động công tác Mặt trận. Phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí Trung ương và địa phương xây dựng trên 400 tin, bài, phóng sự tuyên truyền, Đồng thời, chú trọng cải tiến, nâng cao về chất lượng hình thức và nội dung tuyên truyền; tạo hiệu ứng và sức lan tỏa trong tuyên truyền vận động Nhân dân thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
Bên cạnh công tác thông tin tuyên truyền nêu trên việc phát huy vai trò người uy tín tiêu biểu đồng bào các dân tộc, tôn giáo trong công tác tuyên truyền vận động của MTTQ cũng đem lại hiệu quả thiết thực. Đối với công tác tôn giáo: Tổ chức 147 cuộc tiếp xúc, thăm hỏi, tặng 2.133 suất quà động viên, chúc mừng các cơ sở tôn giáo nhân các dịp lễ trọng. Phối hợp với Ban trị sự Phật giáo các cấp tiếp tục triển khai phong trào “Xây dựng chùa cảnh tinh tiến - chùa cảnh văn hóa giai đoạn 2017-2022”. Tổ chức Hội nghị Biểu dương điền hình tiên tiến trong đồng bào Công giáo giai đoạn 2017-2022. Vận động tín đồ các tôn giáo thực hiện tốt cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, sống tốt đời đẹp đạo”. Đối với công tác dân tộc, tổ chức 150 cuộc tiếp xúc, thăm hỏi, tặng trên 2.706 suất quà cho người uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số, phát huy vai trò của người có uy tín trong tuyên truyền, vận động đồng bào chấp hành tốt các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đặc biệt là luật hôn nhân và gia đình, luật xuất nhập cảnh, thông qua đó đẩy lùi tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và xuất, nhập cảnh trái phép. Kết quả, tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống và xuất, nhập cảnh trái phép trên địa bàn tỉnh đã giảm rõ rệt (giai đoạn 2016- 2019, toàn tỉnh có 2.157 trường hợp tảo hôn, 16 cặp hôn nhân cận huyết thống, 1.145 người xuất, nhập cảnh trái phép; giai đoạn 2020 đến hết tháng 6/2022, có 1.043 trường hợp tảo hôn (giảm 1.114 trường hợp, bằng 52%), có 4 cặp hôn nhân cận huyết thống (giảm 12 cặp, bằng 75%), có 415 người xuất, nhập cảnh trái phép (giảm 730 người, bằng 63,76.
Thực hiện lồng ghép công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật với công tác hoà giải ở cơ sở, gắn với nội dung cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; các phong trào đấu tranh phòng chống tội phạm và tệ nạn xã hội; phong trào toàn dân bảo vệ môi trường; phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc; phong trào toàn dân phòng, chống tham nhũng, lãng phí; việc thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở; Công tác cảm hoá giáo dục người lầm lỗi tại cộng đồng dân cư, giữ gìn mối quan hệ tốt đẹp trong gia đình, tình làng nghĩa xóm, đoàn kết nội bộ Nhân dân, làm giảm các hành vi vi phạm pháp luật; tuyên truyền, vận động nhân dân xây dựng nông thôn mới, thực hiện an sinh xã hội; thực hiện nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang và lễ hội; xây dựng gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa qua việc xây dựng các tổ tự quản ở thôn, bản, tổ dân phố. MTTQ các cấp đã thành lập và duy trì trên 3.147 Tổ tự quản/1.356 thôn (bản), tổ dân phố. Hoạt động của tổ tự quản đã phát huy hiệu quả thiết thực, thể hiện tinh thần đoàn kết, tự quản của nhân dân theo 7 nội dung tự quản về nhân khẩu hộ khẩu; về tài sản; trật tự trị an; văn hóa; vệ sinh môi trường; an toàn giao thông và trật tự công cộng; tạo cơ sở pháp lý thuận lợi phát huy quyền làm chủ của nhân dân tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội với phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”.
Bên cạnh những kết quả đạt được là cơ bản, việc lồng ghép phổ biến, giáo dục pháp luật trong công tác tuyên truyền vận động quần chúng nhân dân thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước vẫn còn một số tồn tại, hạn chế đó là: Công tác tham mưu của MTTQ và các đoàn thể đối với cấp uỷ, chính quyền địa phương trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật còn hạn chế; sự phối hợp giữa các đơn vị có lúc, có nơi chưa chặt chẽ. Việc phổ biến pháp luật còn mang tính hình thức, phong trào, đơn điệu, thiếu trọng tâm, trọng điểm, chưa sát thực tiễn cơ sở mà người dân cần và quan tâm; nguồn lực cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật còn hạn chế. Đội ngũ cán bộ chuyên trách làm công tác tuyên truyền, vận động hầu hết là kiêm nhiệm, trình độ nhận thức không đồng đều chưa giành nhiều thời gian cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Việc thực hiện pháp luật của một số cán bộ và nhân dân chưa đầy đủ.
Để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện chủ trương của Đang, chính sách pháp luật của nhà nước trong thời gian tới Ủy ban MTTQ các cấp tỉnh Yên Bái tiếp tục triển khai thực hiện tốt một số nhiệm vụ chính :
1. Tiếp tục tham mưu cấp ủy, chính quyền, hướng dẫn MTTQ, phối hợp chính quyền triển khai thực hiện Quyết định số 25/2021/QĐ-TTG ngày 22/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ; Chỉ thị số 14-CT/TU ngày 01/6/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật cho cán bộ, Nhân dân.
2. Tiếp tục tuyên truyền Nghị quyết của Đảng; tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ; Đẩy mạnh việc học tập chuyên đề hàng năm "Xây dựng ý thức tôn trọng Nhân dân, phát huy dân chủ, chăm lo đời sống Nhân dân theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh".
3. Tiếp tục xây dựng và nhân rộng, thành lập nhóm nòng cốt câu lạc bộ pháp luật, để phổ biến tuyên truyền vận động chấp hành pháp luật nhằm thu hút đông đảo nhân dân tham gia đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật ngay tại khu dân cư, vùng dân tộc thiểu số.
4. Lồng ghép các nội dung về phổ biến giáo dục pháp luật, vận động chấp hành pháp luật với các phong trào thi đua, các cuộc vận động: “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, xoá đói giảm nghèo, bảo vệ môi trường… các gia đình ký cam kết không vi phạm pháp luật gắn với việc thực hiện hương ước, quy ước ở cộng đồng dân cư.
5. Tiếp tục đa dạng hoá nội dung, hình thức, biện pháp tiến hành công tác tuyên truyền, vận động nhân dân thông qua các cuộc sinh hoạt dân chủ tại thôn, bản, các đoàn thể nhân dân, các hoạt động quân dân kết hợp, các lễ hội, hoạt động văn hoá dân gian của các dân tộc, lễ tết…. Trên cơ sở đó chủ động bám sát đặc điểm tâm lý, văn hoá dân tộc, phát huy vai trò của các già làng, trưởng dòng họ, người có uy tín trong công tác tuyên truyền, vận động chấp hành pháp luật.
6. Tiếp tục tuyên truyền phổ biến kịp thời những văn bản, pháp luật mới được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ ban hành và các văn bản quy phạm pháp luật của tỉnh.
7. Tiếp tục nâng cao trình độ, tập trung nghiên cứu, kỹ năng tập hợp tuyên truyền nhận thức pháp luật, vận động nhân dân chấp hành pháp luật của Uỷ ban MTTQ các cấp, các tổ chức thành viên, Ban công tác Mặt trận ở cộng đồng dân cư.
8. Đẩy mạnh các hoạt động giám sát, phản biện của MTTQ và các đoàn thể chính trị xã hội theo Quyết định số 217-QĐ/TW và Quyết định số 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị.