Phát triển kinh tế tập thể (KTTT) là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, được xác định nhất quán và xuyên suốt tại các nghị quyết Đại hội Đảng.
Yên Bái tham gia Hội chợ xúc tiến thương mại và công nghệ HTX năm 2019 tại TP HCM
Ngay sau khi tiếp thu Nghị quyết số 13 -NQ/TW ngày 18/3/2002, Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể. Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ tỉnh Yên Bái đã tổ chức phổ biến, tuyên truyền sâu rộng nội dung Nghị quyết số 13 -NQ/TW ngày 18/3/2002 của Ban Chấp hành Trung ương; Chương trình hành động của Tỉnh ủy Yên Bái đến cán bộ, đảng viên, hội viên, đoàn viên, đến các hợp tác xã, xã viên và người lao động trong HTX nhằm nâng cao nhận thức và tầm quan trọng của việc tham gia phát triển kinh tế hợp tác, xây dựng mô hình HTX kiểu mới. Đồng thời, Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ tỉnh đã hướng dẫn MTTQ các cấp chủ động tham mưu cho cấp Ủy cùng cấp ban hành các văn bản chỉ đạo, phối hợp tổ chức phổ biến, tuyên truyền Nghị quyết số 13 -NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương; Chương trình hành động của Tỉnh ủy Yên Bái gắn với tình hình thực tế tại địa phương, tạo sự thống nhất về tư tưởng và hành động trong cán bộ Đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh. Cùng với đó, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh phối hợp với Liên Minh HTX tham mưu cho Tỉnh ủy ban hành Chương trình hành động của Tỉnh ủy Yên Bái thực hiện Nghị quyết 13; Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái ban hành Quyết định số 631/QĐ-UBND ngày 27/11/2006 về việc thành lập Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể tỉnh Yên Bái.
Nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền MTTQ các cấp và các tổ chức thành viên đã phối hợp với Báo Yên Bái, Đài phát thanh và truyền hình tỉnh, cổng thông tin điện tử tỉnh tuyên truyền trên 30 nghìn tin, bài phóng sự tuyên truyền về Luật HTX, các chính sách về phát triển kinh tế tập thể, giới thiệu điển hình, mô hình áp dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất, chăn nuôi đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Vai trò của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên tỉnh Yên Bái trong quá trình triển khai và thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/3/2002 và triển khai thi hành Luật hợp tác xã năm 2012
Trong những năm qua, MTTQ các cấp đã phối hợp với các tổ chức thành viên cùng cấp cụ thể hóa triển khai nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/3/2002 Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành trung ương Đảng khóa IX đồng thời phối hợp với Liên minh Hợp tác xã, các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh tổ chức tập huấn, tuyên truyền Luật hợp tác xã năm 2012 cho trên 3000 lượt cán bộ xã, trưởng thôn, bản, cán bộ Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên và các sáng lập viên, thành viên hợp tác xã tại các xã điểm xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, phối hợp tổ chức Hội thảo liên kết, Hội nghị tuyên truyền chính sách, pháp luật về Hợp tác xã, pháp luật về lao động, về bảo hiểm, đất đai, khoáng sản, giúp các Hợp tác xã nắm bắt kịp thời nội dung các Chỉ thị, Nghị quyết và các chính sách mới liên quan đến sản xuất kinh doanh. Góp phần nâng cao năng lực quản trị kinh doanh cho cán bộ quản lý HTX, nâng cao tay nghề cho thành viên, người lao động.
Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã hướng dẫn MTTQ Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên phát huy vai trò giám sát việc thực hiện Luật hợp tác xã năm 2012 và các văn bản pháp luật về Hợp tác xã. Qua đó đã góp phần đưa Luật và các văn bản pháp luật, các chủ trương, chính sách về Hợp tác xã vào thực hiện; giúp cho khu vực kinh tế tập thể của tỉnh Yên Bái có nhiều chuyển biến tích cực. Trong tháng 3 năm 2019, MTTQ tỉnh đã phối hợp với các tổ chức thành viên tổ chức Đoàn giám sát tại huyện Trấn Yên và thành phố Yên Bái về việc triển khai thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2012. Tại các huyện, thành phố được giám sát, UBND và các cơ quan chuyên môn đã tích cực tuyên truyền, phổ biến Luật Hợp tác xã năm 2012. Quan tâm triển khai thực hiện Luật và các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật của UBND tỉnh, trọng tâm là triển khai các hoạt động tập huấn, tư vấn, hướng dẫn, hỗ trợ các HTX củng cố, kiện toàn, thành lập mới và triển khai hoạt động theo Luật Hợp tác xã năm 2012.
Năm 2016, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã phối hợp với Liên minh Hợp tác xã tỉnh Yên Bái lựa chọn, giới thiệu với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam 03 Hợp tác xã kiểu mới điển hình của tỉnh Yên Bái để đưa vào cuốn sách “Những Hợp tác xã kiểu mới điển hình giai đoạn 2014-2016”. Bên cạnh đó, MTTQ các cấp phối hợp với các tổ chức thành viên vận động đoàn viên, hội viên, nhân dân duy trì và phát triển nghề thủ công truyền thống như: Sản xuất tranh bằng đá quý, dệt thổ cẩm, đan rọ tôm, làm miến... Thành lập tổ cung ứng dịch vụ sản xuất nông nghiệp, dịch vụ làm hàng thủ công... Tiêu biểu như: mô hình tổ thêu thổ cẩm của phụ nữ dân tộc Mông xã Chế Cu Nha huyện Mù Cang Chải từ 20 thành viên nay đã có 35 thành viên, thu nhập bình quân 3 triệu đồng/thành viên/tháng...
Thực hiện Kết luận số 56-KL/TW ngày 21/02/2013 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả Kinh tế tập thể; Chỉ thị số 19/CT-TTg ngày 24/7/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh triển khai thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012, nhằm nâng cao nhận thức trong cán bộ, viên chức trong khu vực Kinh tế tập thể, thành viên HTX và nhân dân về bản chất, nguyên tắc hoạt động của HTX, các loại mô hình HTX kiểu mới; Phát hiện và nhân rộng những mô hình HTX hoạt động thực sự có hiệu quả.
Mô hình hợp tác xã kiểu mới
Sau triển khai thực hiện Luật HTX 2012, đến nay đã có nhiều mô hình HTX kiểu mới được hình thành, hoạt động sản xuất kinh doanh của các HTX đã mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực hơn cho thành viên và người dân trên địa bàn, các HTX đã tạo được sự liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm, tiêu biểu như: Hợp tác xã 6-12 Đào Thịnh huyện Trấn Yên lĩnh vực hoạt động chính là trồng và chế biến tinh dầu quế; Hợp tác xã dịch vụ tổng hợp Kiên Thành - huyện Trấn Yên hoạt động trong lĩnh vực trồng, thu mua và sơ chế măng tre Bát Độ, Doanh thu năm 2016 là 7,5 tỷ đồng, HTX đã tạo việc thường xuyên làm cho 50 thành viên và người lao động với mức thu nhập bình quân là 5 triệu đồng/ người/ tháng; Hợp tác xã dịch vụ tổng hợp Kiến Thuận - huyện Văn Chấn hoạt động trong lĩnh vực sản xuất chế biến chè, Doanh thu 2016 là 21,6 tỷ đồng, lợi nhuận đạt trên 1,2 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho 54 thành viên và người lao động. Với những cách làm sáng tạo, các HTX đã khẳng định hướng đi đúng theo mô hình HTX kiểu mới, giúp tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho các hộ thành viên, góp phần vào sự phát triển KT - XH, ổn định trật tự, an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới ở địa phương.
Đặc biệt từ năm 2019, thực hiện Chương trình hành động số 144, 190 của Tỉnh ủy Yên Bái về thực hiện nhiệm vụ chính trị của tỉnh năm 2019, MTTQ các cấp trong tỉnh đã chủ trì triển khai thành lập mới 52 tổ hợp tác. Phấn đấu hết năm 2020 MTTQ các cấp sẽ thành lập mới trên 50 tổ hợp tác.
Qua triển khai thực hiện Nghị quyết số 13 và Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 13 của Tỉnh ủy, Luật HTX 2012 ra đời và có hiệu lực đến nay, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp tỉnh Yên Bái và các tổ chức thành viên đã phát huy có hiệu quả vai trò trong việc phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức tuyên truyền, phổ biến quan điểm đường lối phát triển kinh tế tập thể của Đảng và Nhà nước, về vai trò, vị trí và tính tất yếu khách quan của kinh tế tập thể; vai trò của kinh tế tập thể trong nền kinh tế thị trường, xu thế phát triển trong mối quan hệ với các chủ thể kinh tế khác. Thông qua đó, nhiều mô hình HTX kiểu mới trên địa bàn tỉnh đã bước đầu hình thành, dần thay thế những mô hình HTX kiểu cũ. Nhiều HTX hoạt động hiệu quả, phát huy tốt những lợi thế của địa phương, áp dụng những điểm mới của Luật HTX 2012 để nâng cao nội lực, các HTX đã từng bước củng cố, đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Nhiều HTX nông nghiệp đã phát huy được vai trò tiên phong trong công tác xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới. Một số HTX nông nghiệp đã thực sự hoạt động theo mô hình HTX kiểu mới, sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm khép kín, từ sự liên kết chặt chẽ giữa các HTX với các thành viên, hộ gia đình để có sản phẩm đầu vào ổn định đến chế biến và liên kết với Doanh nghiệp để xuất khẩu các sản phẩm của HTX.
Tuy nhiên, việc thành lập các HTX, tổ hợp tác trên địa bàn tỉnh chưa nhiều, nhất là hợp tác xã, tổ hợp tác xã; Việc cung cấp thông tin về thị trường, xúc tiến thương mại, giới thiệu quảng bá các sản phẩm chưa được tổ chức bài bản, chủ yếu do các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác tự vận động. Công tác phát hiện, giới thiệu điển hình, chia sẻ kinh nghiệm chưa thường xuyên.
Việc xây dựng mô hình HTX, mô hình liên kết hợp tác trong chuỗi giá trị với doanh nghiệp chưa được triển khai sâu rộng ở các địa phương. Nhiều ngành, địa phương chưa quan tâm đầy đủ đến công tác tổng kết và xây dựng mô hình phù hợp với điều kiện thực tế của từng ngành, địa phương hoặc lĩnh vực. Do đó, cần nâng cao hơn nữa vai trò của các cấp ủy, chính quyền địa phương, đặc biệt là việc bố trí bộ phận, cán bộ chuyên trách theo dõi HTX ở cấp huyện, thị, thành phố và cấp xã. Chính quyền địa phương cần chú trọng hơn nữa về công tác quản lý nhà nước đối với HTX, đề ra các giải pháp, cân đối các nguồn lực để triển khai thực hiện hỗ trợ phát triển HTX. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng trong nhân dân về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách Pháp luật của Nhà nước về Kinh tế tập thể nhất là trong công cuộc xây dựng nông thôn mới, thường xuyên làm tốt công tác thi đua khen thưởng, biểu dương, động viên kịp thời các mô hình HTX kiểu mới, các gương điển hình tiên tiến, để phong trào thi đua thực sự trở thành động lực thúc đẩy phong trào phát triển HTX.
Phát huy vai trò của MTTQ và các tổ chức thành viên trong phối hợp tuyên truyền, phổ biến, tổ chức thực hiện và giám sát việc thực hiện Luật HTX 2012; Tăng cường công tác phối hợp giữa các sở, ngành, các tổ chức đoàn thể, hội nghề nghiệp... trong việc hỗ trợ cho lĩnh vực Kinh tế hợp tác phát triển; đặc biệt là việc tập trung nguồn lực xây dựng mô hình HTX kiểu mới phù hợp với điều kiện, nhu cầu thực tiễn.
Giải pháp, chiến lược phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã giai đoạn 2021-2030.
Chiến lược Phát triển KTTT, HTX đến năm 2030 là kim chỉ nam thống nhất cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, các cấp chính quyền trong phát triển KTTT và trong huy động các nguồn lực đẩy nhanh công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước theo Nghị quyết của Đảng. Để thực hiện được Chiến lược với mục tiêu phát triển hiệu quả mô hình KTTT, HTX, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên tiếp tục phát huy có hiệu quả vai trò trong việc phối hợp với các cơ quan liên quan trong tỉnh tổ chức tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức về KTTT, HTX, vận động thành viên tham gia HTX, đưa Luật HTX năm 2012 vào cuộc sống; động viên, khuyến khích các hội viên đi đầu tham gia xây dựng các mô hình điểm về KTTT, như: HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác trên các lĩnh vực, nhất là nông thôn.
Tập trung giáo dục, đào tạo, tuyên truyền nhằm thống nhất nhận thức cho toàn bộ hệ thống chính trị, cán bộ, đảng viên và cho các tầng lớp nhân dân hiểu rõ Luật Hợp tác xã năm 2012, bản chất mô hình HTX kiểu mới, hiểu rõ các giá trị và 7 nguyên tắc HTX, sự khác nhau giữa HTX kiểu cũ và kiểu mới; vai trò và lợi ích của tổ chức HTX trong phát triển nông nghiệp nói riêng và kinh tế - xã hội đất nước nói chung; tuyên truyền vị trí, vai trò của KTTT, HTX đối với nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt đối với nông nghiệp, nông dân; củng cố niềm tin của thành viên, HTX thành viên, cộng đồng xã hội về mô hình HTX kiểu mới theo Luật Hợp tác xã năm 2012; tổ chức thực hiện và giám sát việc thực hiện Luật HTX 2012.
Đẩy mạnh triển khai Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” và Đề án “Mặt trận Tổ quốc tỉnh Yên Bái tham gia xây dựng nông thôn mới” qua đó tích cực vận động người dân tham gia hợp tác xã; tham gia tư vấn, hỗ trợ, thành lập mới hợp tác xã, tổ hợp tác và xây dựng các mô hình kinh tế tập thể hoạt động hiệu quả.
Tiếp tục phối hợp với Liên minh HTX tỉnh, các cơ quan chức năng củng cố lại hoạt động của các HTX trên địa bàn theo đúng bản chất và các quy định của Luật HTX năm 2012, sớm có biện pháp kiên quyết giải thể các HTX hoạt động kém hiệu quả, hoạt động mang tính hình thức; Các HTX chủ động phát huy nội lực, huy động các nguồn lực để phát triển thêm ngành nghề, lĩnh vực và địa bàn hoạt động, thu hút vận động người dân tham gia phong trào HTX. Mỗi HTX và Tổ hợp tác cần tiếp tục nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; hỗ trợ, xây dựng các mô hình HTX kiểu mới phù hợp với bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0; đồng thời đẩy mạnh ứng dụng thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm; hỗ trợ xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường cho sản phẩm nông nghiệp, hàng thủ công mỹ nghệ, sản phẩm truyền thống./.
Thanh Xuân
Phát triển kinh tế tập thể (KTTT) là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, được xác định nhất quán và xuyên suốt tại các nghị quyết Đại hội Đảng.Ngay sau khi tiếp thu Nghị quyết số 13 -NQ/TW ngày 18/3/2002, Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể. Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ tỉnh Yên Bái đã tổ chức phổ biến, tuyên truyền sâu rộng nội dung Nghị quyết số 13 -NQ/TW ngày 18/3/2002 của Ban Chấp hành Trung ương; Chương trình hành động của Tỉnh ủy Yên Bái đến cán bộ, đảng viên, hội viên, đoàn viên, đến các hợp tác xã, xã viên và người lao động trong HTX nhằm nâng cao nhận thức và tầm quan trọng của việc tham gia phát triển kinh tế hợp tác, xây dựng mô hình HTX kiểu mới. Đồng thời, Ban Thường trực Uỷ ban MTTQ tỉnh đã hướng dẫn MTTQ các cấp chủ động tham mưu cho cấp Ủy cùng cấp ban hành các văn bản chỉ đạo, phối hợp tổ chức phổ biến, tuyên truyền Nghị quyết số 13 -NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương; Chương trình hành động của Tỉnh ủy Yên Bái gắn với tình hình thực tế tại địa phương, tạo sự thống nhất về tư tưởng và hành động trong cán bộ Đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong tỉnh. Cùng với đó, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ tỉnh phối hợp với Liên Minh HTX tham mưu cho Tỉnh ủy ban hành Chương trình hành động của Tỉnh ủy Yên Bái thực hiện Nghị quyết 13; Ủy ban nhân dân tỉnh Yên Bái ban hành Quyết định số 631/QĐ-UBND ngày 27/11/2006 về việc thành lập Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể tỉnh Yên Bái.
Nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác tuyên truyền MTTQ các cấp và các tổ chức thành viên đã phối hợp với Báo Yên Bái, Đài phát thanh và truyền hình tỉnh, cổng thông tin điện tử tỉnh tuyên truyền trên 30 nghìn tin, bài phóng sự tuyên truyền về Luật HTX, các chính sách về phát triển kinh tế tập thể, giới thiệu điển hình, mô hình áp dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất, chăn nuôi đem lại hiệu quả kinh tế cao.
Vai trò của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên tỉnh Yên Bái trong quá trình triển khai và thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/3/2002 và triển khai thi hành Luật hợp tác xã năm 2012
Trong những năm qua, MTTQ các cấp đã phối hợp với các tổ chức thành viên cùng cấp cụ thể hóa triển khai nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/3/2002 Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành trung ương Đảng khóa IX đồng thời phối hợp với Liên minh Hợp tác xã, các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh tổ chức tập huấn, tuyên truyền Luật hợp tác xã năm 2012 cho trên 3000 lượt cán bộ xã, trưởng thôn, bản, cán bộ Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên và các sáng lập viên, thành viên hợp tác xã tại các xã điểm xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, phối hợp tổ chức Hội thảo liên kết, Hội nghị tuyên truyền chính sách, pháp luật về Hợp tác xã, pháp luật về lao động, về bảo hiểm, đất đai, khoáng sản, giúp các Hợp tác xã nắm bắt kịp thời nội dung các Chỉ thị, Nghị quyết và các chính sách mới liên quan đến sản xuất kinh doanh. Góp phần nâng cao năng lực quản trị kinh doanh cho cán bộ quản lý HTX, nâng cao tay nghề cho thành viên, người lao động.
Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã hướng dẫn MTTQ Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên phát huy vai trò giám sát việc thực hiện Luật hợp tác xã năm 2012 và các văn bản pháp luật về Hợp tác xã. Qua đó đã góp phần đưa Luật và các văn bản pháp luật, các chủ trương, chính sách về Hợp tác xã vào thực hiện; giúp cho khu vực kinh tế tập thể của tỉnh Yên Bái có nhiều chuyển biến tích cực. Trong tháng 3 năm 2019, MTTQ tỉnh đã phối hợp với các tổ chức thành viên tổ chức Đoàn giám sát tại huyện Trấn Yên và thành phố Yên Bái về việc triển khai thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2012. Tại các huyện, thành phố được giám sát, UBND và các cơ quan chuyên môn đã tích cực tuyên truyền, phổ biến Luật Hợp tác xã năm 2012. Quan tâm triển khai thực hiện Luật và các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật của UBND tỉnh, trọng tâm là triển khai các hoạt động tập huấn, tư vấn, hướng dẫn, hỗ trợ các HTX củng cố, kiện toàn, thành lập mới và triển khai hoạt động theo Luật Hợp tác xã năm 2012.
Năm 2016, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã phối hợp với Liên minh Hợp tác xã tỉnh Yên Bái lựa chọn, giới thiệu với Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam 03 Hợp tác xã kiểu mới điển hình của tỉnh Yên Bái để đưa vào cuốn sách “Những Hợp tác xã kiểu mới điển hình giai đoạn 2014-2016”. Bên cạnh đó, MTTQ các cấp phối hợp với các tổ chức thành viên vận động đoàn viên, hội viên, nhân dân duy trì và phát triển nghề thủ công truyền thống như: Sản xuất tranh bằng đá quý, dệt thổ cẩm, đan rọ tôm, làm miến... Thành lập tổ cung ứng dịch vụ sản xuất nông nghiệp, dịch vụ làm hàng thủ công... Tiêu biểu như: mô hình tổ thêu thổ cẩm của phụ nữ dân tộc Mông xã Chế Cu Nha huyện Mù Cang Chải từ 20 thành viên nay đã có 35 thành viên, thu nhập bình quân 3 triệu đồng/thành viên/tháng...
Thực hiện Kết luận số 56-KL/TW ngày 21/02/2013 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả Kinh tế tập thể; Chỉ thị số 19/CT-TTg ngày 24/7/2015 của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh triển khai thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012, nhằm nâng cao nhận thức trong cán bộ, viên chức trong khu vực Kinh tế tập thể, thành viên HTX và nhân dân về bản chất, nguyên tắc hoạt động của HTX, các loại mô hình HTX kiểu mới; Phát hiện và nhân rộng những mô hình HTX hoạt động thực sự có hiệu quả.
Mô hình hợp tác xã kiểu mới
Sau triển khai thực hiện Luật HTX 2012, đến nay đã có nhiều mô hình HTX kiểu mới được hình thành, hoạt động sản xuất kinh doanh của các HTX đã mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực hơn cho thành viên và người dân trên địa bàn, các HTX đã tạo được sự liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm, tiêu biểu như: Hợp tác xã 6-12 Đào Thịnh huyện Trấn Yên lĩnh vực hoạt động chính là trồng và chế biến tinh dầu quế; Hợp tác xã dịch vụ tổng hợp Kiên Thành - huyện Trấn Yên hoạt động trong lĩnh vực trồng, thu mua và sơ chế măng tre Bát Độ, Doanh thu năm 2016 là 7,5 tỷ đồng, HTX đã tạo việc thường xuyên làm cho 50 thành viên và người lao động với mức thu nhập bình quân là 5 triệu đồng/ người/ tháng; Hợp tác xã dịch vụ tổng hợp Kiến Thuận - huyện Văn Chấn hoạt động trong lĩnh vực sản xuất chế biến chè, Doanh thu 2016 là 21,6 tỷ đồng, lợi nhuận đạt trên 1,2 tỷ đồng, tạo việc làm ổn định cho 54 thành viên và người lao động. Với những cách làm sáng tạo, các HTX đã khẳng định hướng đi đúng theo mô hình HTX kiểu mới, giúp tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho các hộ thành viên, góp phần vào sự phát triển KT - XH, ổn định trật tự, an sinh xã hội, xây dựng nông thôn mới ở địa phương.
Đặc biệt từ năm 2019, thực hiện Chương trình hành động số 144, 190 của Tỉnh ủy Yên Bái về thực hiện nhiệm vụ chính trị của tỉnh năm 2019, MTTQ các cấp trong tỉnh đã chủ trì triển khai thành lập mới 52 tổ hợp tác. Phấn đấu hết năm 2020 MTTQ các cấp sẽ thành lập mới trên 50 tổ hợp tác.
Qua triển khai thực hiện Nghị quyết số 13 và Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 13 của Tỉnh ủy, Luật HTX 2012 ra đời và có hiệu lực đến nay, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp tỉnh Yên Bái và các tổ chức thành viên đã phát huy có hiệu quả vai trò trong việc phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức tuyên truyền, phổ biến quan điểm đường lối phát triển kinh tế tập thể của Đảng và Nhà nước, về vai trò, vị trí và tính tất yếu khách quan của kinh tế tập thể; vai trò của kinh tế tập thể trong nền kinh tế thị trường, xu thế phát triển trong mối quan hệ với các chủ thể kinh tế khác. Thông qua đó, nhiều mô hình HTX kiểu mới trên địa bàn tỉnh đã bước đầu hình thành, dần thay thế những mô hình HTX kiểu cũ. Nhiều HTX hoạt động hiệu quả, phát huy tốt những lợi thế của địa phương, áp dụng những điểm mới của Luật HTX 2012 để nâng cao nội lực, các HTX đã từng bước củng cố, đổi mới và nâng cao chất lượng hoạt động, góp phần phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Nhiều HTX nông nghiệp đã phát huy được vai trò tiên phong trong công tác xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới. Một số HTX nông nghiệp đã thực sự hoạt động theo mô hình HTX kiểu mới, sản xuất theo chuỗi giá trị sản phẩm khép kín, từ sự liên kết chặt chẽ giữa các HTX với các thành viên, hộ gia đình để có sản phẩm đầu vào ổn định đến chế biến và liên kết với Doanh nghiệp để xuất khẩu các sản phẩm của HTX.
Tuy nhiên, việc thành lập các HTX, tổ hợp tác trên địa bàn tỉnh chưa nhiều, nhất là hợp tác xã, tổ hợp tác xã; Việc cung cấp thông tin về thị trường, xúc tiến thương mại, giới thiệu quảng bá các sản phẩm chưa được tổ chức bài bản, chủ yếu do các doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác tự vận động. Công tác phát hiện, giới thiệu điển hình, chia sẻ kinh nghiệm chưa thường xuyên.
Việc xây dựng mô hình HTX, mô hình liên kết hợp tác trong chuỗi giá trị với doanh nghiệp chưa được triển khai sâu rộng ở các địa phương. Nhiều ngành, địa phương chưa quan tâm đầy đủ đến công tác tổng kết và xây dựng mô hình phù hợp với điều kiện thực tế của từng ngành, địa phương hoặc lĩnh vực. Do đó, cần nâng cao hơn nữa vai trò của các cấp ủy, chính quyền địa phương, đặc biệt là việc bố trí bộ phận, cán bộ chuyên trách theo dõi HTX ở cấp huyện, thị, thành phố và cấp xã. Chính quyền địa phương cần chú trọng hơn nữa về công tác quản lý nhà nước đối với HTX, đề ra các giải pháp, cân đối các nguồn lực để triển khai thực hiện hỗ trợ phát triển HTX. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng trong nhân dân về chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách Pháp luật của Nhà nước về Kinh tế tập thể nhất là trong công cuộc xây dựng nông thôn mới, thường xuyên làm tốt công tác thi đua khen thưởng, biểu dương, động viên kịp thời các mô hình HTX kiểu mới, các gương điển hình tiên tiến, để phong trào thi đua thực sự trở thành động lực thúc đẩy phong trào phát triển HTX.
Phát huy vai trò của MTTQ và các tổ chức thành viên trong phối hợp tuyên truyền, phổ biến, tổ chức thực hiện và giám sát việc thực hiện Luật HTX 2012; Tăng cường công tác phối hợp giữa các sở, ngành, các tổ chức đoàn thể, hội nghề nghiệp... trong việc hỗ trợ cho lĩnh vực Kinh tế hợp tác phát triển; đặc biệt là việc tập trung nguồn lực xây dựng mô hình HTX kiểu mới phù hợp với điều kiện, nhu cầu thực tiễn.
Giải pháp, chiến lược phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã giai đoạn 2021-2030.
Chiến lược Phát triển KTTT, HTX đến năm 2030 là kim chỉ nam thống nhất cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp uỷ Đảng, các cấp chính quyền trong phát triển KTTT và trong huy động các nguồn lực đẩy nhanh công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước theo Nghị quyết của Đảng. Để thực hiện được Chiến lược với mục tiêu phát triển hiệu quả mô hình KTTT, HTX, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên tiếp tục phát huy có hiệu quả vai trò trong việc phối hợp với các cơ quan liên quan trong tỉnh tổ chức tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức về KTTT, HTX, vận động thành viên tham gia HTX, đưa Luật HTX năm 2012 vào cuộc sống; động viên, khuyến khích các hội viên đi đầu tham gia xây dựng các mô hình điểm về KTTT, như: HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác trên các lĩnh vực, nhất là nông thôn.
Tập trung giáo dục, đào tạo, tuyên truyền nhằm thống nhất nhận thức cho toàn bộ hệ thống chính trị, cán bộ, đảng viên và cho các tầng lớp nhân dân hiểu rõ Luật Hợp tác xã năm 2012, bản chất mô hình HTX kiểu mới, hiểu rõ các giá trị và 7 nguyên tắc HTX, sự khác nhau giữa HTX kiểu cũ và kiểu mới; vai trò và lợi ích của tổ chức HTX trong phát triển nông nghiệp nói riêng và kinh tế - xã hội đất nước nói chung; tuyên truyền vị trí, vai trò của KTTT, HTX đối với nền kinh tế Việt Nam, đặc biệt đối với nông nghiệp, nông dân; củng cố niềm tin của thành viên, HTX thành viên, cộng đồng xã hội về mô hình HTX kiểu mới theo Luật Hợp tác xã năm 2012; tổ chức thực hiện và giám sát việc thực hiện Luật HTX 2012.
Đẩy mạnh triển khai Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” và Đề án “Mặt trận Tổ quốc tỉnh Yên Bái tham gia xây dựng nông thôn mới” qua đó tích cực vận động người dân tham gia hợp tác xã; tham gia tư vấn, hỗ trợ, thành lập mới hợp tác xã, tổ hợp tác và xây dựng các mô hình kinh tế tập thể hoạt động hiệu quả.
Tiếp tục phối hợp với Liên minh HTX tỉnh, các cơ quan chức năng củng cố lại hoạt động của các HTX trên địa bàn theo đúng bản chất và các quy định của Luật HTX năm 2012, sớm có biện pháp kiên quyết giải thể các HTX hoạt động kém hiệu quả, hoạt động mang tính hình thức; Các HTX chủ động phát huy nội lực, huy động các nguồn lực để phát triển thêm ngành nghề, lĩnh vực và địa bàn hoạt động, thu hút vận động người dân tham gia phong trào HTX. Mỗi HTX và Tổ hợp tác cần tiếp tục nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; hỗ trợ, xây dựng các mô hình HTX kiểu mới phù hợp với bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0; đồng thời đẩy mạnh ứng dụng thành tựu khoa học kỹ thuật tiên tiến nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm; hỗ trợ xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường cho sản phẩm nông nghiệp, hàng thủ công mỹ nghệ, sản phẩm truyền thống./.