Sau 20 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW, ngày 12-3-2003 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá IX “về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”; nhận thức của cấp ủy, chính quyền, mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và các tầng lớp Nhân dân được nâng lên, góp phần tăng cường mở rộng dân chủ, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo sự đồng thuận trong Nhân dân, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở, xoá đói giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới.
Người dân xã Quy Mông, huyện Trấn Yên trong Ngày hội Đại đoàn kết.
Xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc gắn với việc phát huy dân chủ trong đời sống xã hội luôn được Ủy ban MTTQ Việt Nam từ tỉnh đến cơ sở phối hợp với các sở ngành, tổ chức thành viên quan tâm chỉ đạo thực hiện trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh. Mọi hoạt động của hệ thống chính trị, của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức đều phục vụ lợi ích của Nhân dân. Trong đó, tăng cường vai trò nòng cốt chính trị, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; tập hợp, vận động Nhân dân đẩy mạnh các phong trào thị đua yêu nước. Thực hiện tốt vai trò giám sát, phản biện xã hội, đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên, tích cực tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, tăng cường đối ngoại nhân dân. Nhờ vậy, Yên Bái đã xây dựng vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đồng thuận xã hội được phát huy, chung sức, đồng lòng, vượt qua khó khăn, thử thách, tạo điều kiện để Nhân dân tham gia phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng huyện ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên trong việc đa dạng hóa các hình thức tập hợp Nhân dân, thực hiện đại đoàn kết toàn dân tộc
Trong những năm qua, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh tập hợp được nhiều tổ chức thành viên mới như: Hội luật gia tỉnh, Hội nạn nhân chất độc da cam/đioxin tỉnh, Hội Người mù tỉnh, Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh, Hội Nữ Doanh nhân tỉnh, Đoàn Luật sư tỉnh… nâng tổng số tổ chức thành viên của Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh là 33 tổ chức; thành lập mới 2 Hội đồng tư vấn là Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật và Hội đồng tư vấn Dân tộc - Tôn giáo.
Đảng đoàn - Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã chủ trì tham mưu xây dựng và triển khai thực hiện Nghị quyết số 40-NQ/TU, ngày 24/5/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Yên Bái về nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp tỉnh Yên Bái giai đoạn 2021-2025; đồng thời hướng dẫn Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp thực hiện Thông báo số 160-TB/TW, ngày 15/01/2020 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Kết luận số 62-KL/TW ngày 08/12/2009 của Bộ Chính trị; từng bước đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của MTTQ các cấp với phương châm gần dân, sát dân và nâng cao hiệu quả hoạt động, hướng về cơ sở, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân, là cầu nối giữa Nhân dân với Đảng, Nhà nước. Phát huy tốt vai trò nòng cốt của Ban công tác Mặt trận tại khu dân cư trong xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết các dân tộc; đặc biệt là tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân (sau khi điều chỉnh lại các đơn vị hành chính thôn, tổ, toàn hiện nay tỉnh có 1.356 Ban Công tác Mặt trận tại 1.356 thôn, tổ dân phố). Hằng năm, ban hành hướng dẫn và tổ chức tốt Ngày hội đoàn kết toàn dân tộc ở thôn, tổ dân phố vào dịp kỷ niệm ngày truyền thống của MTTQ Việt Nam 18/11, qua đó tăng cường truyền thống đoàn kết, gắn bó giữa các tầng lớp Nhân dân ở cộng đồng dân cư, giữa cán bộ, đảng viên với Nhân dân theo phong cách “Trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng thời phát huy truyền thống vẻ vang của MTTQ Việt Nam, biểu tượng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Việc tổ chức Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc thôn, tổ dân phố đã đi vào nền nếp, trên 98% thôn, tổ dân phố tổ chức Ngày hội theo hướng dẫn, phù hợp với điều kiện của địa phương tạo được không khí phân khởi, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc.
Cùng với đó, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp đã phát huy có hiệu quả vai trò của người có uy tín tiêu biểu, già làng, trưởng bản, trưởng dòng họ; chức sắc, chức viện, nhà tu hành để vận động các tầng lớp Nhân dân chấp hành tốt chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, cảnh giác, đấu tranh chống các luận điệu xuyên tạc, kích động chia rẽ khối đại đoàn kết các dân tộc, xâm hại lợi ích của đất nước, quyền và lợi ích của Nhân dân. (Hiện tại MTTQ tỉnh đã lựa chọn 873 người uy tín tiêu biểu tham gia các hoạt động của Mặt trận)
Kết quả vận động các giai cấp, tầng lớp Nhân dân
Giai cấp công nhân trên địa bàn tỉnh ngày càng tăng về số lượng, nhận thức chính trị, trình độ học vấn, nghề nghiệp và tác phong công nghiệp của công nhân ngày càng được nâng cao. Cơ bản công nhân trên địa bàn tỉnh đều có việc làm, thu nhập ổn định và đảm bảo đáp ứng mức sống cơ bản. Các chính sách về lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hộ lao động, chăm sóc phục hồi sức khoẻ cho công nhân đều cơ bản được đảm bảo và ngày càng được nâng cao. Công tác đào tạo cán bộ quản lý và phát triển đảng trong công nhân được chú trọng, hiện có 199 chi bộ đảng trong khối doanh nghiệp với 2.720 đảng viên.
Giai cấp nông dân trên địa bàn tỉnh hiện nay có 145.460 người, tỷ lệ thu hút, tập hợp tham gia tổ chức Hội Nông dân đạt 80,5%. Nông dân được nhà nước ban hành nhiều chính sách điều tiết, hỗ trợ, sử dụng quỹ đất, chính sách khuyến khích nông dân chuyển sang các nghề phi nông nghiệp; thúc đẩy khôi phục làng nghề, phát triển ngành nghề mới ở nông thôn; đưa công nghệ sản xuất tiên tiến vào nông nghiệp, nông thôn tổ chức tốt việc xây dựng thương hiệu, tiêu chuẩn hóa sản phẩm (toàn tỉnh có 147 sản phẩm (OCOP) được đánh giá, phân hạng và được cấp giấy chứng nhận sản phẩm OCOP từ 3 - 4 sao, trong đó có: 20 sản phẩm đạt 4 sao; có 127 sản phẩm đạt 3 sao cấp tỉnh)… Qua đó, vừa bảo đảm an ninh lương thực, vừa thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, nâng cao hiệu quả kinh tế và đời sống Nhân dân. Đặc biệt nông dân là chủ thể trong quá trình xây dựng nông thôn mới.
Đội ngũ trí thức của tỉnh hiện nay có 23.007 người (gồm cán bộ, công chức, viên chức của khối Nhà nước và chính quyền cơ sở) chiếm tỷ lệ 2,74% dân số. Trong những năm qua, phần lớn đội ngũ trí thức của tỉnh đã phát huy được tính chủ động, sáng tạo, tâm huyết và tinh thần trách nhiệm trong công tác nghiên cứu và tích cực tham mưu, đề xuất những giải pháp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đồng thời, là lực lượng nòng cốt, đi đầu trong sự nghiệp giáo dục - đào tạo, y tế, khoa học, công nghệ... góp phần vào việc nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực của địa phương và phát huy được vai trò trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân trên địa bản tỉnh.
Thanh niên độ tuổi từ 16 - 30 trên địa bàn tỉnh có 207.722 người, tỷ lệ thu hút tập hợp thanh niên tham gia tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Hội LHTN Việt Nam đạt 78% Trong những năm qua, công tác giáo dục nâng cao nhận thức chính trị, giáo dục truyền thống và đạo đức cách mạng, giác ngộ lý tưởng và hoài bão cho thanh niên, động viên thanh niên xung kích trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc được các cấp ủy, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội luôn chú trọng thực hiện. Thanh niên được khuyến khích tự học, tự nâng cao tay nghề, tự tạo việc làm, khởi nghiệp, lập nghiệp, làm giàu chính đáng trên quê hương. Công tác bồi dưỡng tạo nguồn cán bộ từ thanh niên, công tác phát triển đảng trong thanh niên luôn được quan tâm chú trọng.
Phụ nữ với 155.614 hội viên, tỷ lệ thu hút đạt 76,9%. Phụ nữ Yên Bái tiếp tục phát huy truyền thống “Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang”, đề cao tự trọng, tự tin, nỗ lực trong học tập, lao động, khắc phục khó khăn, xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc. Phụ nữ luôn quan tâm tới bình đẳng giới, bảo vệ bà mẹ và trẻ em, giải quyết việc làm và bình đẳng trong thu nhập. Nguyện vọng chung là mong muốn có được việc làm, bảo đảm cuộc sống, tham gia các hoạt động xã hội, được chăm sóc sức khỏe và bình đẳng giới.
Cựu chiến binh với 36.225 hội viên, tỷ lệ thu hút đạt 96%, tiếp tục phát huy truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, nêu cao tinh thần đoàn kết, tích cực đấu tranh phòng, chống tham nhũng, giữ gìn an ninh trật tự, giúp nhau làm kinh tế, cải thiện đời sống, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh; cùng với cựu thanh niên xung phong luôn nêu gương sáng cho thế hệ trẻ. Mong muốn được Đảng, Nhà nước tiếp tục quan tâm và giải quyết đầy đủ chế độ, chính sách đối với người có công với cách mạng.
Người cao tuổi với 84.577 người, trong đó số hội viên dưới 60 tuổi có 5.759 người, tỷ lệ người cao tuổi vào hội đạt 93%. Người cao tuổi luôn có vị trí, vai trò quan trọng trong gia đình và xã hội, luôn nêu cao tinh thần “tuổi cao - gương sáng”, làm trụ cột về đời sống tinh thần, giáo dục, động viên con cháu hăng hái lao động, học tập, chấp hành pháp luật, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, xây dựng nếp sống văn minh, khẳng định “Việc nhà, việc làng, việc nước đều cần có người cao tuổi”.
Các nhà doanh nghiệp: Hiện có 2.892 doanh nghiệp, 632 hợp tác xã và 6.087 tổ hợp tác (tăng 2.723 doanh nghiệp so với năm 2002). Các doanh nghiệp giữ vai trò nòng cốt trong phát triển kinh tế, xã hội, tạo việc làm, góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng số hộ khá, giàu, đảm bảo an sinh xã hội, thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Môi trường đầu tư và kinh doanh ngày càng được cải thiện hơn, có nhiều chính sách khuyến khích phát triển doanh nghiệp và sản phẩm, dịch vụ mới.
Đồng bào dân tộc ít người chiếm 55,5% dân số toàn tỉnh; có truyền thống đoàn kết, tin tưởng và tích cực thực hiện đường lối - chính sách của Đảng và Nhà nước. Nhiều năm qua, nhờ có chính sách đầu tư phát triển kinh tế - xã hội ở miền núi thông qua các chương trình - dự án, đời sống của đồng bào các dân tộc thiểu số được cải thiện, trình đó sản xuất nông, lâm nghiệp có nhiều tiến bộ, việc bài trừ các tập tục lạc hậu, kế thừa và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc được chú trọng. Tuy nhiên, nhìn chung đời sống kinh tế của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh vẫn ở mức thấp so với mặt bằng chung của xã hội, việc học tập, chăm sóc sức khỏe, điều kiện giao thông, thông tin liên lạc, sản xuất còn nhiều khó khăn, đội ngũ cán bộ còn nhiều hạn chế so với yêu cầu nhiệm vụ.
Đồng bào các tôn giáo có 59 chức sắc, 78692 tín đồ, chiếm khoảng 9% dân số, trong những năm qua phần đông đồng bào các tôn giáo phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết dân tộc - đoàn kết lương giáo, hăng hái lao động sản xuất, thực hiện sống “tốt đời, đẹp đạo”, tham gia các phong trào thi đua yêu nước, nỗ lực trong sản xuất, kinh doanh, hoạt động nhân đạo, từ thiện, phát huy những giá trị văn hóa, đạo đức tốt đẹp của các tôn giáo, đóng góp tích cực vào sự phát triển của quê hương, đất nước.
Công tác đối với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài: Ủy ban MTTQ tỉnh phối hợp với chính quyền và các tổ chức thành viên thường xuyên đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng trong đoàn viên, hội viên và các tầng lớp Nhân dân để nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác đối ngoại Nhân dân theo quan điểm, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Phối hợp với các cơ quan chức năng nắm bắt kịp thời, đầy đủ các thông tin về người Yên Bái ở nước ngoài để tham mưu, đề xuất những biện pháp, chính sách hiệu quả, phù hợp với tình hình mới. Thực hiện tốt việc tuyên truyền, quảng bá hình ảnh quê hương và con người Yên Bái “thân thiện, nhân ái, đoàn kết, sáng tạo, hội nhập”. Tỉnh Yên Bái đã tổ chức nhiều đoàn công tác sang giao lưu, hợp tác, trao đổi kinh nhiệm, đồng thời đón nhận nhiều đoàn công tác nước ngoài sang kết nghĩa, làm việc với tỉnh Yên Bái. Theo chương trình hoạt động kết nghĩa, hợp tác tỉnh Yên Bái đã ký kết hợp tác với thủ đô Viêng Chăn, Xaynhabuly (CHDCND Lào); tỉnh Valdemarne (Cộng hòa Pháp); tỉnh Vân Nam (Trung Quốc); thành phố Yecheon- Gun (Hàn Quốc); thành phố Mimasaka (Nhật Bản). Trong 3 năm gần đây tỉnh Yên Bái có trên 4.000 người làm việc, sinh sống, học tập tại nước ngoài, lượng kiều hối hằng năm chuyển về cho tỉnh Yên Bái khoảng 2 triệu USD, đã góp phần trong việc phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước
Trong những năm qua, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên đã phát huy vai trò tập hợp khối đại đoàn kết các dân tộc, vận động các tầng lớp Nhân dân, xã hội tích cực tham gia, hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước; các cuộc vận động do Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên của Mặt trận chủ trì phát động góp phần quan trọng vào xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc như: như: Hội Nông dân với phong trào “Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững”; Tỉnh đoàn với phong trào “Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”; Hội Liên hiệp Phụ nữ với phong trào “Phụ nữ giỏi việc nước, đảm việc nhà”, “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”; Hội Cựu chiến binh với phong trào “Cựu chiến binh làm kinh tế giỏi”, “Cựu chiến binh gương mẫu phát huy bản chất bộ đội Cụ Hồ”, Hội Người cao tuổi với phong trào “Tuổi cao gương sáng”; Hội Chữ thập đỏ với phong trào “Mỗi tổ chức, cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo”; Hội Khuyến học với phong trào “Khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập”…
Tiếp tục thực hiện văn bản chỉ đạo và hướng dẫn của Trung ương, Công văn số 271-CV/TU, ngày 20/4/2017 của Tỉnh ủy Yên Bái về chỉ đạo thực hiện Chỉ thị 10/CT-TW ngày 15/12/2016 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp xác định từng nội dung, tiêu chí trọng tâm của Cuộc vận động để tuyên truyền, vận động thực hiện gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế nâng cao đời sống của mỗi gia đình và địa phương. Thông qua Cuộc vận động, đã vận động Nhân dân tham gia tích cực và góp phần thực hiện 19 tiêu chí trong xây dựng chương trình nông thôn mới. Tính đến nay, toàn tỉnh có 88/150 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, 19 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 03 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; 18/23 phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị; 3/9 đơn vị cấp huyện, thị đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. MTTQ các cấp trong tỉnh tiếp tục duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động các mô hình tự quản, nâng tổng số mô hình tự quản hiện có là 3.429 tổ tự quản, 712 tổ tự quản tiêu biểu xuất sắc/1.415 tổ tự quản tiêu biểu. Mô hình tổ tự quản đã phát huy hiệu quả tốt, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân trong việc tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Tiếp tục duy trì 121 tổ hợp tác do MTTQ chủ trì thành lập, đến nay nhiều tổ hợp tác hoạt động có hiệu quả, tạo công ăn việc làm, nâng cao đời sống của nhân dân.
MTTQ các cấp phối hợp tuyên truyền giới thiệu, quảng bá các cơ sở sản xuất, các làng nghề, các sản phẩm thế mạnh của địa phương như các sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên. Đến nay, toàn tỉnh có 09 cửa hàng giới thiệu và bán sản phẩm OCOP của địa phương; 159 sản phẩm được đánh giá, phân hạng và cấp giấy chứng nhận sản phẩm OCOP cấp tỉnh từ 3-4 sao. Trong đó có 22 sản phẩm đạt 4 sao, 137 sản phẩm đạt 3 sao. Mặt trận và các đoàn thể các cấp phối hợp với các ngành chức năng thực hiện có hiệu quả các giải pháp hỗ trợ tiêu thụ nông sản cho nông dân trên địa bàn tỉnh. Phối hợp tham gia tổ chức các hội chợ, phiên chợ đưa hàng sản xuất trong nước về nông thôn, vùng sâu, vùng xa và các địa bàn dân cư.
Phối hợp với các tổ chức thành viên thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động, khuyến khích các tầng lớp Nhân dân nâng cao tinh thần đoàn kết, thực hiện xóa đói giảm nghèo, thi đua phát triển sản xuất; nhân rộng mô hình kinh tế, đặc biệt mô hình phát triển các loại cây ăn quả, nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi. Phát huy vai trò của MTTQ, thực hiện tốt chăm lo cho người nghèo, vận động Quỹ “Vì người nghèo” gắn với phong trào “Cả nước chung tay vì người nghèo, không để ai bị bỏ lại phía sau”, tích cực vận động, huy động nguồn lực các tầng lớp Nhân dân trong công tác xóa đói giảm nghèo góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững của địa phương. Triển khai sâu rộng phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, quan tâm chăm lo đời sống cho người có công với cách mạng. (Hằng năm, Quỹ “Vì người nghèo” và các chương trình an sinh xã hội do MTTQ tỉnh phát động đã vận động được trên 10 tỷ đồng).
Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp đã phát huy sức mạnh đại đoàn kết, vai trò tập hợp trong công tác phòng, chống dịch Covid-19. Chỉ đạo đẩy mạnh việc hưởng ứng phong trào thi đua đặc biệt “Cả nước đoàn kết, chung sức, đồng lòng thi đua phòng, chống và chiến thắng đại dịch Covid-19”; tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân chấp hành nghiêm các quy định về phòng, chống dịch Covid-19. Vận động cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên, các tổ chức, nhà hảo tâm phát huy truyền thống “Đoàn kết”, “Tương thân, tương ái” ủng hộ vật chất và tinh thần phục vụ công tác phòng, chống dịch (kết quả đã tiếp nhận số tiền trên 15 tỷ đồng và nhiều hàng hóa, nhu yếu phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19 và hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh).
Thực hiện giám sát và phản biện xã hội
Hoạt động giám sát của Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp ngày càng hiệu quả. Từ năm 2014 đến nay MTTQ các cấp trong tỉnh tổ chức 4.625 đoàn giám sát (trong đó, cấp huyện 827, cấp xã 3.743), tham gia 1.371 cuộc giám sát (cấp tỉnh 105, cấp huyện 349, cấp xã 917). Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã chủ trì thực hiện 57 cuộc giám sát cấp tỉnh; phối hợp với Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh, các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh tổ chức 58 cuộc kiểm sát, giám sát. Giám sát đại biểu dân cử theo quy định của pháp luật thông qua việc tổ chức hoạt động tiếp xúc cử tri. MTTQ tỉnh đã phối hợp với Đoàn đại biểu Quốc hội của tỉnh, Thường trực Hội đồng Nhân dân các cấp tiếp xúc với cử tri tại 11.325 điểm, với 92.619 lượt ý kiến, kiến nghị với Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và chính quyền địa phương các cấp trong tỉnh. Thông qua việc giám sát MTTQ tỉnh đã phối hợp với Ủy ban Nhân dân tỉnh, Thanh tra tỉnh và các cơ quan chức năng giải quyết nhiều vụ việc khiếu kiện phức tạp, kéo dài ở các địa phương; nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp Nhân dân, tập hợp đầy đủ các ý kiến, kiến nghị của Nhân dân phản ánh với Đảng, chính quyền xem xét, giải quyết.
Hoạt động phản biện xã hội được quan tâm lãnh đạo chỉ đạo của các cấp ủy đảng và tạo điều kiện của chính quyền các cấp. MTTQ các cấp đã tham gia phản biện, góp phần nâng cao chất lượng các đề án, quy hoạch, kế hoạch, các chương trình kinh tế - xã hội của địa phương...; việc tổ chức phản biện với nhiều hình thức như: tổ chức hội nghị; tổ chức tham gia đóng góp ý kiến bằng hình thức gửi văn bản lấy ý kiến tham gia đối với 147 dự thảo, trong đó trực tiếp phản biện đối với 14 dự thảo. Đã có 8.892 ý kiến phản ánh, nhìn chung các ý kiến phản biện của Ủy ban MTTQ các cấp được các cơ quan soạn thảo tiếp thu, bổ sung chỉnh sửa hoàn thiện nội dung báo cáo trình cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Tham gia xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước
Trong thời gian qua, công tác tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, được Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh xác định là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, tập trung thực hiện ngày càng đi vào chiều sâu, đạt nhiều kết quả quan trọng. Vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân được Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên từng bước cụ thể hóa.
Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp chủ động tham gia tổ chức thành công các cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp; giới thiệu nhân sự đủ tiêu chuẩn để cử tri bầu đủ số lượng đại biểu theo ấn định.
Việc tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền được Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp và các tổ chức chính trị - xã hội triển khai thực hiện ngày càng cụ thể, thiết thực. Hàng năm, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp chủ trì, phối hợp với các đoàn thể chính trị - xã hội tổ chức các hội nghị đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân. Qua đó kịp thời tháo gỡ những vướng mắc trong thực hiện chính sách, pháp luật; giải quyết những vấn đề bức xúc trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, góp phần bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân.
Đổi mới tổ chức bộ máy, phương thức hoạt động
Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp cơ cấu đảm bảo số lượng, cơ cấu, thành phần theo Điều lệ MTTQ Việt Nam. Đội ngũ cán bộ, công chức chuyên trách Mặt trận các cấp thường xuyên được đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn; các cấp ủy đảng đã lựa chọn, bố trí cán bộ chủ chốt Ủy ban MTTQ Việt Nam có năng lực, phẩm chất và uy tín. Đối với cấp tỉnh triển khai thực hiện Đề án về vị trí việc làm và cơ cấu ngạch công chức cơ quan Ủy ban MTTQ tỉnh theo Đề án của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy theo Nghị quyết số 18-NQ/TW, 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Nội dung, phương thức hoạt động của MTTQ Việt Nam có sự đổi mới, công tác chuyên môn được cụ thể hóa gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội theo Chương trình hành động thực hiện nhiệm vụ chính trị hằng năm của Tỉnh ủy, tập trung các hoạt động về cơ sở. Các cuộc vận động, phong trào, hoạt động công tác mặt trận ngày càng đi vào chiều sâu, mang tính thực chất hiệu quả thực chất; nhiệm vụ MTTQ tham gia xây dựng đảng, xây dựng chính quyền, đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân được xác định rõ hơn. Công tác tổ chức, thi đua khen thưởng; nội dung, phương thức hoạt động của MTTQ và các tổ chức thành viên từ tỉnh đến cơ sở có nhiều đổi mới, hoạt động hiệu quả đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ mới.
Công tác phối hợp giữa Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh với các cơ quan Đảng, Nhà nước và các tổ chức thành viên tiếp tục được triển khai thực hiện ngày càng đồng bộ, có hiệu quả và thường xuyên tổ chức sơ, tổng kết đánh giá và điều chỉnh, bổ sung nội dung các chuyên đề, chương trình, kế hoạch phối hợp theo định kỳ, duy trì 15 chương trình, quy chế phối hợp.
Thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW đã góp phần tạo sự thống nhất trong nhân dân về thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống tinh thần và vật chất cho nhân dân, tình hình an ninh chính trị được giữ vững, an toàn xã hội được đảm bảo, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao hơn. Hệ thống chính trị có nhiều chuyển biến tích cực, chất lượng tổ chức cơ sở đảng được nâng cao, thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, đưa phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” tiếp tục đi vào cuộc sống, không ngừng nâng cao trình độ dân trí, dân sinh, dân chủ ở cơ sở; cấp ủy đảng, chính quyền tổ chức có hiệu quả việc tiếp xúc, đối thoại với Nhân dân. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và hội quần chúng đã đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, tập trung hướng mạnh về cơ sở; phát huy tốt vai trò là người đại diện, bảo vệ quyền lợi chính đáng, hợp pháp của đoàn viên, hội viên và Nhân dân. Các phong trào thi đua yêu nước gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được thực hiện đi vào nề nếp và từng bước nâng cao chất lượng. Nhiều mô hình, điển hình “Dân vận khéo” thực sự lan tỏa trên mọi mặt đời sống xã hội, đã thu hút, tập hợp, động viên, khích lệ sự tham gia, cống hiến của các tầng lớp nhân dân góp phần xây dựng sự đồng thuận, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc./.
Phùng Huy- Đình Nhu- Mai Hiên
Sau 20 năm thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW, ngày 12-3-2003 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá IX “về phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc vì dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”; nhận thức của cấp ủy, chính quyền, mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và các tầng lớp Nhân dân được nâng lên, góp phần tăng cường mở rộng dân chủ, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo sự đồng thuận trong Nhân dân, đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng đời sống văn hoá ở cơ sở, xoá đói giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới.Xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc gắn với việc phát huy dân chủ trong đời sống xã hội luôn được Ủy ban MTTQ Việt Nam từ tỉnh đến cơ sở phối hợp với các sở ngành, tổ chức thành viên quan tâm chỉ đạo thực hiện trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh. Mọi hoạt động của hệ thống chính trị, của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức đều phục vụ lợi ích của Nhân dân. Trong đó, tăng cường vai trò nòng cốt chính trị, trách nhiệm của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc; tập hợp, vận động Nhân dân đẩy mạnh các phong trào thị đua yêu nước. Thực hiện tốt vai trò giám sát, phản biện xã hội, đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, hội viên, tích cực tham gia xây dựng Đảng, Nhà nước, tăng cường đối ngoại nhân dân. Nhờ vậy, Yên Bái đã xây dựng vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đồng thuận xã hội được phát huy, chung sức, đồng lòng, vượt qua khó khăn, thử thách, tạo điều kiện để Nhân dân tham gia phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng huyện ngày càng giàu đẹp, văn minh.
Phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên trong việc đa dạng hóa các hình thức tập hợp Nhân dân, thực hiện đại đoàn kết toàn dân tộc
Trong những năm qua, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh tập hợp được nhiều tổ chức thành viên mới như: Hội luật gia tỉnh, Hội nạn nhân chất độc da cam/đioxin tỉnh, Hội Người mù tỉnh, Hội hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh, Hội Nữ Doanh nhân tỉnh, Đoàn Luật sư tỉnh… nâng tổng số tổ chức thành viên của Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh là 33 tổ chức; thành lập mới 2 Hội đồng tư vấn là Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật và Hội đồng tư vấn Dân tộc - Tôn giáo.
Đảng đoàn - Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã chủ trì tham mưu xây dựng và triển khai thực hiện Nghị quyết số 40-NQ/TU, ngày 24/5/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Yên Bái về nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị - xã hội các cấp tỉnh Yên Bái giai đoạn 2021-2025; đồng thời hướng dẫn Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp thực hiện Thông báo số 160-TB/TW, ngày 15/01/2020 của Bộ Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Kết luận số 62-KL/TW ngày 08/12/2009 của Bộ Chính trị; từng bước đổi mới nội dung, phương thức hoạt động của MTTQ các cấp với phương châm gần dân, sát dân và nâng cao hiệu quả hoạt động, hướng về cơ sở, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng chính đáng của Nhân dân, là cầu nối giữa Nhân dân với Đảng, Nhà nước. Phát huy tốt vai trò nòng cốt của Ban công tác Mặt trận tại khu dân cư trong xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết các dân tộc; đặc biệt là tăng cường mối quan hệ mật thiết giữa Đảng, chính quyền với Nhân dân (sau khi điều chỉnh lại các đơn vị hành chính thôn, tổ, toàn hiện nay tỉnh có 1.356 Ban Công tác Mặt trận tại 1.356 thôn, tổ dân phố). Hằng năm, ban hành hướng dẫn và tổ chức tốt Ngày hội đoàn kết toàn dân tộc ở thôn, tổ dân phố vào dịp kỷ niệm ngày truyền thống của MTTQ Việt Nam 18/11, qua đó tăng cường truyền thống đoàn kết, gắn bó giữa các tầng lớp Nhân dân ở cộng đồng dân cư, giữa cán bộ, đảng viên với Nhân dân theo phong cách “Trọng dân, gần dân, hiểu dân, học dân và có trách nhiệm với dân” của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đồng thời phát huy truyền thống vẻ vang của MTTQ Việt Nam, biểu tượng của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Việc tổ chức Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc thôn, tổ dân phố đã đi vào nền nếp, trên 98% thôn, tổ dân phố tổ chức Ngày hội theo hướng dẫn, phù hợp với điều kiện của địa phương tạo được không khí phân khởi, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc.
Cùng với đó, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp đã phát huy có hiệu quả vai trò của người có uy tín tiêu biểu, già làng, trưởng bản, trưởng dòng họ; chức sắc, chức viện, nhà tu hành để vận động các tầng lớp Nhân dân chấp hành tốt chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, cảnh giác, đấu tranh chống các luận điệu xuyên tạc, kích động chia rẽ khối đại đoàn kết các dân tộc, xâm hại lợi ích của đất nước, quyền và lợi ích của Nhân dân. (Hiện tại MTTQ tỉnh đã lựa chọn 873 người uy tín tiêu biểu tham gia các hoạt động của Mặt trận)
Kết quả vận động các giai cấp, tầng lớp Nhân dân
Giai cấp công nhân trên địa bàn tỉnh ngày càng tăng về số lượng, nhận thức chính trị, trình độ học vấn, nghề nghiệp và tác phong công nghiệp của công nhân ngày càng được nâng cao. Cơ bản công nhân trên địa bàn tỉnh đều có việc làm, thu nhập ổn định và đảm bảo đáp ứng mức sống cơ bản. Các chính sách về lương, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hộ lao động, chăm sóc phục hồi sức khoẻ cho công nhân đều cơ bản được đảm bảo và ngày càng được nâng cao. Công tác đào tạo cán bộ quản lý và phát triển đảng trong công nhân được chú trọng, hiện có 199 chi bộ đảng trong khối doanh nghiệp với 2.720 đảng viên.
Giai cấp nông dân trên địa bàn tỉnh hiện nay có 145.460 người, tỷ lệ thu hút, tập hợp tham gia tổ chức Hội Nông dân đạt 80,5%. Nông dân được nhà nước ban hành nhiều chính sách điều tiết, hỗ trợ, sử dụng quỹ đất, chính sách khuyến khích nông dân chuyển sang các nghề phi nông nghiệp; thúc đẩy khôi phục làng nghề, phát triển ngành nghề mới ở nông thôn; đưa công nghệ sản xuất tiên tiến vào nông nghiệp, nông thôn tổ chức tốt việc xây dựng thương hiệu, tiêu chuẩn hóa sản phẩm (toàn tỉnh có 147 sản phẩm (OCOP) được đánh giá, phân hạng và được cấp giấy chứng nhận sản phẩm OCOP từ 3 - 4 sao, trong đó có: 20 sản phẩm đạt 4 sao; có 127 sản phẩm đạt 3 sao cấp tỉnh)… Qua đó, vừa bảo đảm an ninh lương thực, vừa thúc đẩy chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, nâng cao hiệu quả kinh tế và đời sống Nhân dân. Đặc biệt nông dân là chủ thể trong quá trình xây dựng nông thôn mới.
Đội ngũ trí thức của tỉnh hiện nay có 23.007 người (gồm cán bộ, công chức, viên chức của khối Nhà nước và chính quyền cơ sở) chiếm tỷ lệ 2,74% dân số. Trong những năm qua, phần lớn đội ngũ trí thức của tỉnh đã phát huy được tính chủ động, sáng tạo, tâm huyết và tinh thần trách nhiệm trong công tác nghiên cứu và tích cực tham mưu, đề xuất những giải pháp phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Đồng thời, là lực lượng nòng cốt, đi đầu trong sự nghiệp giáo dục - đào tạo, y tế, khoa học, công nghệ... góp phần vào việc nâng cao dân trí, đào tạo nguồn nhân lực của địa phương và phát huy được vai trò trên mọi lĩnh vực đời sống xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân trên địa bản tỉnh.
Thanh niên độ tuổi từ 16 - 30 trên địa bàn tỉnh có 207.722 người, tỷ lệ thu hút tập hợp thanh niên tham gia tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Hội LHTN Việt Nam đạt 78% Trong những năm qua, công tác giáo dục nâng cao nhận thức chính trị, giáo dục truyền thống và đạo đức cách mạng, giác ngộ lý tưởng và hoài bão cho thanh niên, động viên thanh niên xung kích trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc được các cấp ủy, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể chính trị - xã hội luôn chú trọng thực hiện. Thanh niên được khuyến khích tự học, tự nâng cao tay nghề, tự tạo việc làm, khởi nghiệp, lập nghiệp, làm giàu chính đáng trên quê hương. Công tác bồi dưỡng tạo nguồn cán bộ từ thanh niên, công tác phát triển đảng trong thanh niên luôn được quan tâm chú trọng.
Phụ nữ với 155.614 hội viên, tỷ lệ thu hút đạt 76,9%. Phụ nữ Yên Bái tiếp tục phát huy truyền thống “Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang”, đề cao tự trọng, tự tin, nỗ lực trong học tập, lao động, khắc phục khó khăn, xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc. Phụ nữ luôn quan tâm tới bình đẳng giới, bảo vệ bà mẹ và trẻ em, giải quyết việc làm và bình đẳng trong thu nhập. Nguyện vọng chung là mong muốn có được việc làm, bảo đảm cuộc sống, tham gia các hoạt động xã hội, được chăm sóc sức khỏe và bình đẳng giới.
Cựu chiến binh với 36.225 hội viên, tỷ lệ thu hút đạt 96%, tiếp tục phát huy truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, nêu cao tinh thần đoàn kết, tích cực đấu tranh phòng, chống tham nhũng, giữ gìn an ninh trật tự, giúp nhau làm kinh tế, cải thiện đời sống, tham gia xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh; cùng với cựu thanh niên xung phong luôn nêu gương sáng cho thế hệ trẻ. Mong muốn được Đảng, Nhà nước tiếp tục quan tâm và giải quyết đầy đủ chế độ, chính sách đối với người có công với cách mạng.
Người cao tuổi với 84.577 người, trong đó số hội viên dưới 60 tuổi có 5.759 người, tỷ lệ người cao tuổi vào hội đạt 93%. Người cao tuổi luôn có vị trí, vai trò quan trọng trong gia đình và xã hội, luôn nêu cao tinh thần “tuổi cao - gương sáng”, làm trụ cột về đời sống tinh thần, giáo dục, động viên con cháu hăng hái lao động, học tập, chấp hành pháp luật, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, xây dựng nếp sống văn minh, khẳng định “Việc nhà, việc làng, việc nước đều cần có người cao tuổi”.
Các nhà doanh nghiệp: Hiện có 2.892 doanh nghiệp, 632 hợp tác xã và 6.087 tổ hợp tác (tăng 2.723 doanh nghiệp so với năm 2002). Các doanh nghiệp giữ vai trò nòng cốt trong phát triển kinh tế, xã hội, tạo việc làm, góp phần xóa đói giảm nghèo, nâng số hộ khá, giàu, đảm bảo an sinh xã hội, thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Môi trường đầu tư và kinh doanh ngày càng được cải thiện hơn, có nhiều chính sách khuyến khích phát triển doanh nghiệp và sản phẩm, dịch vụ mới.
Đồng bào dân tộc ít người chiếm 55,5% dân số toàn tỉnh; có truyền thống đoàn kết, tin tưởng và tích cực thực hiện đường lối - chính sách của Đảng và Nhà nước. Nhiều năm qua, nhờ có chính sách đầu tư phát triển kinh tế - xã hội ở miền núi thông qua các chương trình - dự án, đời sống của đồng bào các dân tộc thiểu số được cải thiện, trình đó sản xuất nông, lâm nghiệp có nhiều tiến bộ, việc bài trừ các tập tục lạc hậu, kế thừa và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc được chú trọng. Tuy nhiên, nhìn chung đời sống kinh tế của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh vẫn ở mức thấp so với mặt bằng chung của xã hội, việc học tập, chăm sóc sức khỏe, điều kiện giao thông, thông tin liên lạc, sản xuất còn nhiều khó khăn, đội ngũ cán bộ còn nhiều hạn chế so với yêu cầu nhiệm vụ.
Đồng bào các tôn giáo có 59 chức sắc, 78692 tín đồ, chiếm khoảng 9% dân số, trong những năm qua phần đông đồng bào các tôn giáo phát huy truyền thống yêu nước, tinh thần đoàn kết dân tộc - đoàn kết lương giáo, hăng hái lao động sản xuất, thực hiện sống “tốt đời, đẹp đạo”, tham gia các phong trào thi đua yêu nước, nỗ lực trong sản xuất, kinh doanh, hoạt động nhân đạo, từ thiện, phát huy những giá trị văn hóa, đạo đức tốt đẹp của các tôn giáo, đóng góp tích cực vào sự phát triển của quê hương, đất nước.
Công tác đối với cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài: Ủy ban MTTQ tỉnh phối hợp với chính quyền và các tổ chức thành viên thường xuyên đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng trong đoàn viên, hội viên và các tầng lớp Nhân dân để nâng cao nhận thức về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác đối ngoại Nhân dân theo quan điểm, đường lối của Đảng và chính sách, pháp luật của Nhà nước. Phối hợp với các cơ quan chức năng nắm bắt kịp thời, đầy đủ các thông tin về người Yên Bái ở nước ngoài để tham mưu, đề xuất những biện pháp, chính sách hiệu quả, phù hợp với tình hình mới. Thực hiện tốt việc tuyên truyền, quảng bá hình ảnh quê hương và con người Yên Bái “thân thiện, nhân ái, đoàn kết, sáng tạo, hội nhập”. Tỉnh Yên Bái đã tổ chức nhiều đoàn công tác sang giao lưu, hợp tác, trao đổi kinh nhiệm, đồng thời đón nhận nhiều đoàn công tác nước ngoài sang kết nghĩa, làm việc với tỉnh Yên Bái. Theo chương trình hoạt động kết nghĩa, hợp tác tỉnh Yên Bái đã ký kết hợp tác với thủ đô Viêng Chăn, Xaynhabuly (CHDCND Lào); tỉnh Valdemarne (Cộng hòa Pháp); tỉnh Vân Nam (Trung Quốc); thành phố Yecheon- Gun (Hàn Quốc); thành phố Mimasaka (Nhật Bản). Trong 3 năm gần đây tỉnh Yên Bái có trên 4.000 người làm việc, sinh sống, học tập tại nước ngoài, lượng kiều hối hằng năm chuyển về cho tỉnh Yên Bái khoảng 2 triệu USD, đã góp phần trong việc phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Các cuộc vận động, phong trào thi đua yêu nước
Trong những năm qua, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên đã phát huy vai trò tập hợp khối đại đoàn kết các dân tộc, vận động các tầng lớp Nhân dân, xã hội tích cực tham gia, hưởng ứng các phong trào thi đua yêu nước; các cuộc vận động do Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên của Mặt trận chủ trì phát động góp phần quan trọng vào xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc như: như: Hội Nông dân với phong trào “Nông dân thi đua sản xuất kinh doanh giỏi, đoàn kết giúp nhau làm giàu và giảm nghèo bền vững”; Tỉnh đoàn với phong trào “Xung kích, tình nguyện phát triển kinh tế xã hội và bảo vệ Tổ quốc”, “Đồng hành với thanh niên lập thân, lập nghiệp”; Hội Liên hiệp Phụ nữ với phong trào “Phụ nữ giỏi việc nước, đảm việc nhà”, “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”; Hội Cựu chiến binh với phong trào “Cựu chiến binh làm kinh tế giỏi”, “Cựu chiến binh gương mẫu phát huy bản chất bộ đội Cụ Hồ”, Hội Người cao tuổi với phong trào “Tuổi cao gương sáng”; Hội Chữ thập đỏ với phong trào “Mỗi tổ chức, cá nhân gắn với một địa chỉ nhân đạo”; Hội Khuyến học với phong trào “Khuyến học, khuyến tài, xây dựng xã hội học tập”…
Tiếp tục thực hiện văn bản chỉ đạo và hướng dẫn của Trung ương, Công văn số 271-CV/TU, ngày 20/4/2017 của Tỉnh ủy Yên Bái về chỉ đạo thực hiện Chỉ thị 10/CT-TW ngày 15/12/2016 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp xác định từng nội dung, tiêu chí trọng tâm của Cuộc vận động để tuyên truyền, vận động thực hiện gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế nâng cao đời sống của mỗi gia đình và địa phương. Thông qua Cuộc vận động, đã vận động Nhân dân tham gia tích cực và góp phần thực hiện 19 tiêu chí trong xây dựng chương trình nông thôn mới. Tính đến nay, toàn tỉnh có 88/150 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới, 19 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 03 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; 18/23 phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị; 3/9 đơn vị cấp huyện, thị đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. MTTQ các cấp trong tỉnh tiếp tục duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động các mô hình tự quản, nâng tổng số mô hình tự quản hiện có là 3.429 tổ tự quản, 712 tổ tự quản tiêu biểu xuất sắc/1.415 tổ tự quản tiêu biểu. Mô hình tổ tự quản đã phát huy hiệu quả tốt, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân trong việc tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Tiếp tục duy trì 121 tổ hợp tác do MTTQ chủ trì thành lập, đến nay nhiều tổ hợp tác hoạt động có hiệu quả, tạo công ăn việc làm, nâng cao đời sống của nhân dân.
MTTQ các cấp phối hợp tuyên truyền giới thiệu, quảng bá các cơ sở sản xuất, các làng nghề, các sản phẩm thế mạnh của địa phương như các sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên. Đến nay, toàn tỉnh có 09 cửa hàng giới thiệu và bán sản phẩm OCOP của địa phương; 159 sản phẩm được đánh giá, phân hạng và cấp giấy chứng nhận sản phẩm OCOP cấp tỉnh từ 3-4 sao. Trong đó có 22 sản phẩm đạt 4 sao, 137 sản phẩm đạt 3 sao. Mặt trận và các đoàn thể các cấp phối hợp với các ngành chức năng thực hiện có hiệu quả các giải pháp hỗ trợ tiêu thụ nông sản cho nông dân trên địa bàn tỉnh. Phối hợp tham gia tổ chức các hội chợ, phiên chợ đưa hàng sản xuất trong nước về nông thôn, vùng sâu, vùng xa và các địa bàn dân cư.
Phối hợp với các tổ chức thành viên thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động, khuyến khích các tầng lớp Nhân dân nâng cao tinh thần đoàn kết, thực hiện xóa đói giảm nghèo, thi đua phát triển sản xuất; nhân rộng mô hình kinh tế, đặc biệt mô hình phát triển các loại cây ăn quả, nuôi trồng thủy sản, chăn nuôi. Phát huy vai trò của MTTQ, thực hiện tốt chăm lo cho người nghèo, vận động Quỹ “Vì người nghèo” gắn với phong trào “Cả nước chung tay vì người nghèo, không để ai bị bỏ lại phía sau”, tích cực vận động, huy động nguồn lực các tầng lớp Nhân dân trong công tác xóa đói giảm nghèo góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững của địa phương. Triển khai sâu rộng phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, quan tâm chăm lo đời sống cho người có công với cách mạng. (Hằng năm, Quỹ “Vì người nghèo” và các chương trình an sinh xã hội do MTTQ tỉnh phát động đã vận động được trên 10 tỷ đồng).
Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp đã phát huy sức mạnh đại đoàn kết, vai trò tập hợp trong công tác phòng, chống dịch Covid-19. Chỉ đạo đẩy mạnh việc hưởng ứng phong trào thi đua đặc biệt “Cả nước đoàn kết, chung sức, đồng lòng thi đua phòng, chống và chiến thắng đại dịch Covid-19”; tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân chấp hành nghiêm các quy định về phòng, chống dịch Covid-19. Vận động cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên, các tổ chức, nhà hảo tâm phát huy truyền thống “Đoàn kết”, “Tương thân, tương ái” ủng hộ vật chất và tinh thần phục vụ công tác phòng, chống dịch (kết quả đã tiếp nhận số tiền trên 15 tỷ đồng và nhiều hàng hóa, nhu yếu phẩm phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19 và hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh).
Thực hiện giám sát và phản biện xã hội
Hoạt động giám sát của Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp ngày càng hiệu quả. Từ năm 2014 đến nay MTTQ các cấp trong tỉnh tổ chức 4.625 đoàn giám sát (trong đó, cấp huyện 827, cấp xã 3.743), tham gia 1.371 cuộc giám sát (cấp tỉnh 105, cấp huyện 349, cấp xã 917). Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã chủ trì thực hiện 57 cuộc giám sát cấp tỉnh; phối hợp với Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh, các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh tổ chức 58 cuộc kiểm sát, giám sát. Giám sát đại biểu dân cử theo quy định của pháp luật thông qua việc tổ chức hoạt động tiếp xúc cử tri. MTTQ tỉnh đã phối hợp với Đoàn đại biểu Quốc hội của tỉnh, Thường trực Hội đồng Nhân dân các cấp tiếp xúc với cử tri tại 11.325 điểm, với 92.619 lượt ý kiến, kiến nghị với Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và chính quyền địa phương các cấp trong tỉnh. Thông qua việc giám sát MTTQ tỉnh đã phối hợp với Ủy ban Nhân dân tỉnh, Thanh tra tỉnh và các cơ quan chức năng giải quyết nhiều vụ việc khiếu kiện phức tạp, kéo dài ở các địa phương; nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của các tầng lớp Nhân dân, tập hợp đầy đủ các ý kiến, kiến nghị của Nhân dân phản ánh với Đảng, chính quyền xem xét, giải quyết.
Hoạt động phản biện xã hội được quan tâm lãnh đạo chỉ đạo của các cấp ủy đảng và tạo điều kiện của chính quyền các cấp. MTTQ các cấp đã tham gia phản biện, góp phần nâng cao chất lượng các đề án, quy hoạch, kế hoạch, các chương trình kinh tế - xã hội của địa phương...; việc tổ chức phản biện với nhiều hình thức như: tổ chức hội nghị; tổ chức tham gia đóng góp ý kiến bằng hình thức gửi văn bản lấy ý kiến tham gia đối với 147 dự thảo, trong đó trực tiếp phản biện đối với 14 dự thảo. Đã có 8.892 ý kiến phản ánh, nhìn chung các ý kiến phản biện của Ủy ban MTTQ các cấp được các cơ quan soạn thảo tiếp thu, bổ sung chỉnh sửa hoàn thiện nội dung báo cáo trình cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định.
Tham gia xây dựng Đảng, xây dựng Nhà nước
Trong thời gian qua, công tác tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, được Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh xác định là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, tập trung thực hiện ngày càng đi vào chiều sâu, đạt nhiều kết quả quan trọng. Vai trò đại diện, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân được Ủy ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức thành viên từng bước cụ thể hóa.
Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp chủ động tham gia tổ chức thành công các cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng Nhân dân các cấp; giới thiệu nhân sự đủ tiêu chuẩn để cử tri bầu đủ số lượng đại biểu theo ấn định.
Việc tham gia góp ý xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền được Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp và các tổ chức chính trị - xã hội triển khai thực hiện ngày càng cụ thể, thiết thực. Hàng năm, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp chủ trì, phối hợp với các đoàn thể chính trị - xã hội tổ chức các hội nghị đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Nhân dân. Qua đó kịp thời tháo gỡ những vướng mắc trong thực hiện chính sách, pháp luật; giải quyết những vấn đề bức xúc trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, góp phần bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân.
Đổi mới tổ chức bộ máy, phương thức hoạt động
Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp cơ cấu đảm bảo số lượng, cơ cấu, thành phần theo Điều lệ MTTQ Việt Nam. Đội ngũ cán bộ, công chức chuyên trách Mặt trận các cấp thường xuyên được đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn; các cấp ủy đảng đã lựa chọn, bố trí cán bộ chủ chốt Ủy ban MTTQ Việt Nam có năng lực, phẩm chất và uy tín. Đối với cấp tỉnh triển khai thực hiện Đề án về vị trí việc làm và cơ cấu ngạch công chức cơ quan Ủy ban MTTQ tỉnh theo Đề án của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy theo Nghị quyết số 18-NQ/TW, 19-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XII) về “Một số vấn đề về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Nội dung, phương thức hoạt động của MTTQ Việt Nam có sự đổi mới, công tác chuyên môn được cụ thể hóa gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội theo Chương trình hành động thực hiện nhiệm vụ chính trị hằng năm của Tỉnh ủy, tập trung các hoạt động về cơ sở. Các cuộc vận động, phong trào, hoạt động công tác mặt trận ngày càng đi vào chiều sâu, mang tính thực chất hiệu quả thực chất; nhiệm vụ MTTQ tham gia xây dựng đảng, xây dựng chính quyền, đại diện bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân được xác định rõ hơn. Công tác tổ chức, thi đua khen thưởng; nội dung, phương thức hoạt động của MTTQ và các tổ chức thành viên từ tỉnh đến cơ sở có nhiều đổi mới, hoạt động hiệu quả đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ mới.
Công tác phối hợp giữa Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh với các cơ quan Đảng, Nhà nước và các tổ chức thành viên tiếp tục được triển khai thực hiện ngày càng đồng bộ, có hiệu quả và thường xuyên tổ chức sơ, tổng kết đánh giá và điều chỉnh, bổ sung nội dung các chuyên đề, chương trình, kế hoạch phối hợp theo định kỳ, duy trì 15 chương trình, quy chế phối hợp.
Thực hiện Nghị quyết số 23-NQ/TW đã góp phần tạo sự thống nhất trong nhân dân về thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống tinh thần và vật chất cho nhân dân, tình hình an ninh chính trị được giữ vững, an toàn xã hội được đảm bảo, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao hơn. Hệ thống chính trị có nhiều chuyển biến tích cực, chất lượng tổ chức cơ sở đảng được nâng cao, thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở, đưa phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng” tiếp tục đi vào cuộc sống, không ngừng nâng cao trình độ dân trí, dân sinh, dân chủ ở cơ sở; cấp ủy đảng, chính quyền tổ chức có hiệu quả việc tiếp xúc, đối thoại với Nhân dân. Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và hội quần chúng đã đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, tập trung hướng mạnh về cơ sở; phát huy tốt vai trò là người đại diện, bảo vệ quyền lợi chính đáng, hợp pháp của đoàn viên, hội viên và Nhân dân. Các phong trào thi đua yêu nước gắn với việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được thực hiện đi vào nề nếp và từng bước nâng cao chất lượng. Nhiều mô hình, điển hình “Dân vận khéo” thực sự lan tỏa trên mọi mặt đời sống xã hội, đã thu hút, tập hợp, động viên, khích lệ sự tham gia, cống hiến của các tầng lớp nhân dân góp phần xây dựng sự đồng thuận, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc./.
Phùng Huy- Đình Nhu- Mai Hiên