Sau khi Ban Chấp hành Trung ương Đảng ban hành Nghị quyết 15/NQ-TW ngày 01/6/2012; Đảng đoàn, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Nghị quyết trong hệ thống MTTQ các cấp trong tỉnh gắn với thực hiện phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động, trong đó trọng tâm là phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư”, Cuộc vận động “Vì người nghèo” nay là Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Cùng với việc ban hành các kế hoạch cụ thể hằng năm, Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã tham mưu cho Tỉnh ủy Yên Bái ban hành Chỉ thị số 17-CT/TU ngày 09/02/2017 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; hướng dẫn MTTQ các cấp trong tỉnh triển khai, cụ thể hóa các nội dung của Cuộc vận động. Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) các cấp đã tích cực tham mưu cho cấp ủy, phối hợp với chính quyền và các đoàn thể chính trị - xã hội tăng cường, mở rộng khối đại đoàn kết toàn dân, tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân tham gia xây dựng nông thôn mới. Đổi mới nội dung, phương thức tham gia xây dựng nông thôn mới của MTTQ các cấp tỉnh Yên Bái thông qua thực hiện các nội dung của Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”.
Phối hợp với UBND tỉnh ban hành các văn bản kế hoạch, chỉ đạo thực hiện các chương trình và phong trào trên địa bàn tỉnh gắn với chương trình xây dựng nông thôn mới theo tinh thần nghị quyết Trung ương 7 (khóa X): Kế hoạch phối hợp số 131/KHPH/UBND-UBMTTQ ngày 28/7/2017 về triển khai thực hiện Nghị quyết liên tịch số 88/NQLT/CP-DDCTUBTWWMTTQVN ngày 7/10/2016 giữa Chính phủ và Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam về giảm nghèo bền vững, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh trên địa bàn tỉnh Yên Bái. Phối hợp thống nhất đề ra các giải pháp nâng cao hiệu quả lãnh đạo của các cấp ủy Đảng; hiệu lực quản lý của các cấp chính quyền; vai trò chỉ đạo, hướng dẫn của Ban chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” các cấp; sự phối hợp thường xuyên, chặt chẽ giữa Thường trực HĐND - UBND - Ủy ban Mặt trận Tổ quốc theo quy chế.
Phối hợp với sở Văn hóa - Thể thao và du lịch (cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” tỉnh) triển khai 05 nội dung Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá” gắn với 05 nội dung Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Bổ sung các nội dung và tiêu chí vào quy ước ở cộng đồng dân cư, hương ước làng văn hoá, tổ chức ký cam kết xây dựng thôn, tổ dân phố, gia đình văn hóa. Nhân dịp kỷ niệm ngày Truyền thống Mặt trận Tổ quốc Việt Nam 18/11 tổ chức “Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc ở khu dân cư” gắn với tổng kết, đánh giá kết quả phong trào và cuộc vận động, xét công nhận thôn, tổ dân phố văn hóa; gia đình văn hoá, đảm bảo công khai, dân chủ; Phối hợp với Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn và các ngành liên quan tham gia xây dựng các chương trình, kế hoạch hàng năm; tiến hành tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân tích cực hưởng ứng phong trào thi đua “Yên Bái chung sức xây dựng nông thôn mới” giai đoạn 2010 - 2020. MTTQ các cấp trong tỉnh luôn chủ động phối hợp với các ngành TN&MT, Y tế, LĐ-TB&XH, lực lượng vũ trang trên địa bàn triển khai tuyên truyền vận động và xây dựng các mô hình lồng ghép với các nhiệm vụ thực hiện theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 7 (khóa X).
Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã chủ động phối hợp với các tổ chức thành viên tuyên truyền, vận động sâu rộng đến đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân thực hiện Nghị quyết 15/NQ-TW, Kết luận số 92 KL/TW, về các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về thực hiện các chính sách xã hội; cách thức tiến hành xây dựng nông thôn mới với nhiều hình thức đa dạng, phong phú; giúp cho cán bộ, đảng viên và nhân dân nắm bắt và hiểu rõ mục đích, nội dung, tư tưởng chỉ đạo, cơ chế chính sách của Đảng, Nhà nước. Tổ chức hiệp thương với 09 tổ chức thành viên cấp tỉnh, ký ban hành Chương trình phối hợp số 27/CTPH-MTTQ-TCTV ngày 21/6/2017 về phối hợp thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” giai đoạn 2017 - 2020; Hiệp thương và ký ban hành Chương trình phối hợp số 23/CTr-MTTQ-TCTV ngày 14/3/2017 với 05 tổ chức chính trị - xã hội tỉnh về phân công giúp các hộ nghèo thoát nghèo bền vững, góp phần xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh giai đoạn 2017-2020.
Công tác tuyên truyền, quán triệt triển khai Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa XI, trong đó có Nghị quyết 15/NQ-TW, các văn bản liên quan đến một số vấn đề chính sách xã hội giai đoạn 2012 - 2020 được MTTQ các cấp và các tổ chức thành viên đặc biệt quan tâm. Các nội dung của Nghị quyết được cụ thể hóa trong Chương trình phối hợp thống nhất hành động hàng năm gắn với việc tuyên truyền vận động nhân dân thực hiện phong trào ”Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, cuộc vận động ”Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Phối hợp với các cơ quan thông tấn báo chí Trung ương và địa phương xây dựng gần 500 tin, bài, phóng sự, đăng tải trên Trang Thông tin Ủy ban MTTQ tỉnh trên 200 tin, bài tuyên truyền liên quan đến việc thực hiện chính sách xã hội. Ban công tác Mặt trận ở cộng đồng dân cư đã chủ động, tích cực tuyên truyền bằng nhiều hình thức tới các tầng lớp nhân dân về chủ trương xây dựng nông thôn mới, các nội dung của phong trào xây dựng nông thôn mới; vận động, thuyết phục nhân dân đồng tình hưởng ứng tham gia. Thông qua công tác tuyên truyền đã góp phần nâng cao nhận thức trong các tầng lớp nhân dân trong thực hiện các chương trình, chính sách đối với người có công và bảo đảm an sinh xã hội. Kết quả, trên 80% cán bộ, đảng viên được học tập, quán triệt, trên 90% Nhân dân được phổ biến, tuyên truyền học tập Nghị quyết và các chính sách liên quan đến vấn đề chính sách xã hội.
Phối hợp với UBND tỉnh, Sở Tài chính hướng dẫn việc thực hiện Pháp lệnh dân chủ để huy động sự đóng góp của người dân xây dựng các công trình hạ tầng ở xã, thôn, bản... Hướng dẫn các huyện, thị xã, thành phố; các xã, phường, thị trấn trong tỉnh phối hợp với chính quyền triển khai. Các đoàn thể cùng cấp tổ chức lễ phát động gắn với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hoá ở khu dân cư” với “Xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh” trong giai đoạn mới. Qua đó Mặt trận tổ quốc đã góp phần quan trọng thực hiện có hiệu quả các chính sách xã hội giai đoạn 2012-2022 cụ thể:
Về chính sách ưu đãi người có công: Đã phối hợp với ngành Lao động - Thương binh và xã hội vận động Quỹ “Đền ơn đáp nghĩa” toàn tỉnh được gần 12.350 triệu đồng. Từ các nguồn lực huy động được, toàn tỉnh đã tổ chức thăm và tặng 185.955 suất quà nhân dịp tết nguyên đán, dịp kỷ niệm ngày Thương binh - Liệt sĩ, ngày thảm họa da cam ở Việt Nam... với kinh phí thực hiện 42.513,4 triệu đồng.
Về công tác giảm nghèo: Trong 10 năm thực hiện vận động ủng hộ Quỹ “Vì người nghèo” và các chương trình an sinh xã hội của toàn tỉnh với số tiền trên 100 tỷ đồng (bao gồm vận động ủng hộ tiền và ngày công, vật liệu quy tiền); Hỗ trợ xây dựng và sửa chữa gần 10 nghìn ngôi nhà ở cho người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn và các hỗ trợ khác hỗ trợ hộ nghèo như hỗ trợ phát triển sản xuất; hỗ trợ con em hộ nghèo vượt khó vươn lên trong học tập, thăm tặng quà Tết cho người nghèo…, giúp hộ nghèo cải thiện đời sống vật chất và tinh thần, có thêm động lực và điều kiện vươn lên thoát nghèo. Góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo trên toàn tỉnh. Thực hiện công tác cứu trợ, MTTQ các cấp trong tỉnh đã vận động các đơn vị, tổ chức, cá nhân ủng hộ khắc phục hậu quả do thiên tai bão lũ với số tiền trên 90 tỷ đồng; Từ nguồn lực huy động được đã phân bổ số tiền trên 80 tỷ đồng hỗ trợ người dân bị thiệt hại bởi thiên tai, mưa lũ như hỗ trợ về nhà ở, hỗ trợ người chết, mất tích, bị thương…; hỗ trợ xây dựng công trình bị ảnh hưởng bởi thiên tai (từ nguồn tài trợ có địa chỉ của các doanh nghiệp). Trong hơn 2 năm (2020 - 2022) MTTQ các cấp trong tỉnh đã vận động các đơn vị, tổ chức, cá nhân ủng hộ công tác phòng, chống dịch bệnh Covid - 19 với số trên 17,8 tỷ đồng; Hỗ trợ cho công tác phòng, chống dịch bệnh Covid - 19 với số tiền trên 10,4 tỷ đồng.
Về thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia giảm nghèo bền vững từ năm 2016 – 2022: Qua thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 15-NQ/TW, Kết luận số 92 KL/TW, cũng như các chủ trương, chính sách pháp luật có liên quan đến thực hiện các chính sách xã hội của MTTQ các cấp đã góp phần tạo nhiều chuyển biến tích cực trong công tác giảm nghèo trên địa bàn tỉnh Yên Bái. Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Yên Bái đã triển khai nhân rộng mô hình phát triển chăn nuôi bò cái sinh sản tạo sinh kế để hộ nghèo, hộ cận nghèo/thoát nghèo (Thuộc tiểu Dự án 3 thuộc Dự án 1 (Chương trình 30a): Hỗ trợ phát triển sản xuất, đa dạng hóa sinh kế và nhân rộng mô hình giảm nghèo trên địa bàn các xã đặc biệt khó khăn: theo Quyết định 275 /QĐ-TTg ngày 7/3/2018 của Thủ tướng Chính phủ) trên địa bàn xã Nậm Khắt và xã Dế Xu Phình, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái. Tổng kinh phí thực hiện: 450.000.000 đồng, hỗ trợ 27 con bê cái giống, tạo sinh kế để giúp đỡ 27 hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn xã Nậm Khắt và xã Dế Xu Phình, huyện Mù Cang Chải thoát nghèo.
Về thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới:
Hưởng ứng phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” của Thủ tướng Chính phủ; phong trào thi đua “Yên Bái chung sức xây dựng nông thôn mới” của UBND tỉnh Yên Bái, trong những năm qua MTTQ các cấp đã xây dựng trên 800 mô hình về phát triển kinh tế hộ gia đình, giảm nghèo bền vững; về an ninh trật tự; lĩnh vực bảo vệ môi trường; lĩnh vực thực hiện nếp sống văn minh ở tổ dân phố, thôn (bản). Cùng với việc giúp đỡ nhau phát triển sản xuất, nâng cao đời sống, nhân dân còn tích cực tham gia xây dựng cơ sở hạ tầng, cứng hoá mặt đường giao thông nông thôn. Tuyên truyền vận động nhân dân hiến trên 1.524.450 m2 đất, trên 200.000 ngày công lao động để làm đường giao thông nông thôn, mương máng thủy lợi, các công trình phúc lợi, đóng góp trên 6 tỷ đồng xây dựng nhà văn hóa, đường giao thông nông thôn; tham gia đóng góp làm được trên 100 công trình cơ sở hạ tầng nông thôn, thực hiện kiên cố hóa mở đường giao thông nông thôn. Xây dựng138 sản phẩm được OCOP cấp tỉnh từ 3-4 sao. Ủy ban MTTQ các cấp trong tỉnh đã chủ trì vận động thành lập 3.147 tổ tự quản, trong đó có 1.415 tổ tự quản tiêu biểu, thành lập 91 tổ hợp tác hoạt động có hiệu quả, tạo công ăn việc làm, cải thiện đời sống của nhân dân, huy động được nguồn lực xây dựng nông thôn mới, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, góp phần xây dựng 01 đơn vị cấp huyện đạt nông thôn mới là huyện Trấn Yên, 02 đơn vị được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới là thành phố Yên Bái và thị xã Nghĩa Lộ; có 88/150 xã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới (58,7%), 17 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, 03 xã đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu; có 18/23 phường, thị trấn trên địa bàn toàn tỉnh được công nhận là “Phường, thị trấn đạt chuẩn văn minh đô thị”.
Về thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi: Ủy ban MTTQ các cấp trong tỉnh tích cực phối hợp với các ngành liên quan trong việc tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; vận động nguồn lực xã hội hóa góp phần thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi như: Hỗ trợ xây dựng nhà ở, hỗ trợ phát triển sản xuất tạo sinh kế cho hộ nghèo, hỗ trợ học sinh con hộ nghèo đi học, hỗ trợ hộ nghèo nhân Tết nguyên đán, hỗ trợ người dân gặp khó khăn do thiên tai, dịch bệnh… từ Quỹ “Vì người nghèo”, nguồn lực an sinh xã hội.
Thực hiện Quyết định số 1719/QĐ-TTg, ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển Kinh tế - Xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025; Kế hoạch số 537/KH-MTTW-BTT ngày 22/4/2022 của Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam về Giám sát Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển Kinh tế - Xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2022. Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh triển khai chủ trì phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội xây dựng kế hoạch giám sát Chương trình mục tiêu quốc gia thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia 1719 phù hợp với tình hình, điều kiện thực tế của địa phương, đảm bảo đúng quy định, thiết thực, hiệu quả.
Công tác giám sát của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp luôn được triển khai đồng bộ. Trong những năm qua, Mặt trận Tổ quốc các cấp trong tỉnh tổ chức 4.625 đoàn giám sát (trong đó, cấp huyện 827, cấp xã 3.743), tham gia 1.091 cuộc giám sát (cấp tỉnh 103, cấp huyện 337, cấp xã 651). Chủ trì 55 cuộc giám sát cấp tỉnh. Trong đó có nhiều nội dung giám sát việc thực hiện chính sách an sinh xã hội, chính sách ưu đãi người có công, chính sách cho người nghèo, người dân tộc thiểu, chính sách bảo hiểm xã hội, các dịch vụ xã hội cơ bản cho người dân (y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, thông tin)... theo nội dung Nghị quyết số 15-NQ/TW và Kết luận số 92-KL/TW.
Với những kết quả nổi bật nêu trên, Ủy ban MTTQ các cấp trong tỉnh đã tổ chức triển khai, tuyên truyền thực hiện có hiệu quả Nghị quyết 15-NQ/TW của Hội nghị Trung ương 5 khóa XI một số vấn đề về chính sách xã hội giai đoạn 2012 - 2020 và Kết luận số 92 KL/TW về tiếp tục thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa XI một số vấn đề về chính sách xã hội giai đoạn 2012 - 2020. Hoạt động đa dạng phong phú của Ủy ban MTTQ các cấp thể hiện sức sáng tạo trong phương thức hoạt động của Mặt trận theo tinh thần Nghị quyết số 40-NQ/TU ngày 24/5/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Yên Bái về nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị- xã hội các cấp tỉnh Yên bái giai đoạn 2021-2025./.
Kim Tuyến